Zwerkbal

Magnus Stoker, de tijdelijke wachter van Griffoendor

Jager van Griffoendor

Zwerkbal (Engels: Quidditch) is een sport voor tovenaars uit de Harry Potter-boeken van J.K. Rowling. In de wereld van Harry Potter is de status van het Zwerkbal te vergelijken met die van het voetbal: veel mensen praten er over mee en zijn zeer enthousiast als er een groot toernooi wordt gespeeld. Ook heeft iedere heks of tovenaar wel een favoriet Zwerkbal-team. Het idee van Zwerkbal lijkt te zijn gebaseerd op het non-fictie horseball. Harry zelf vind het lijken op basketbal op bezems met vier ballen en drie hoge doelen.

Stadion WK Zwerkbal

Zwerkbalveld

Zoeker van Zwadderich

Griffoender team in Harry's 6de schooljaar

Beschrijving van het spel

De ballen

Zwerkbal wordt gespeeld met drie verschillende soorten ballen:

De Slurk

De Slurk

De Slurk (Engels: Quaffle) is een normale ronde rode bal. Vroeger werd hij van leer gemaakt, toen zat er ook vaak een lus aan. De Slurk wordt met één hand gevangen en gegooid. Daarom had hij vroeger ook wel vingergaten. Dit soort slurken werden in 1875 afgeschaft men voorzag hem van een houvastbezwering. Nu is de Slurk naadloos en heeft hij een doorsnede van dertig centimeter. Sinds een zwerkbalwedstrijd in 1711 is de slurk rood, aangezien hij anders niet te zien was als hij in de modder lag. De Jagers vonden het vervelend dat ze - als ze de Slurk misten - naar beneden moesten duiken om hem te vangen. Daarom behekste Spirulina Pasmoer de Slurk zo dat hij langzaam naar beneden viel. Dat gebeurt nu nog steeds.

De Beukers

De Beukers (Engels: Bludgers) waren eerst vliegende keien. Het nadeel van vliegende keien waren dat ze konden openbarsten als er met een Drijversknots uit de vijftiende eeuw op werd geslagen. Daarna gingen ze

een Beuker en een Knuppel

experimenteren met andere materialen en kwamen ze uit op lood. Na een poosje kwamen ze erachter dat lood te zacht was voor zwerkbaldoeleinden. Elk deukje beïnvloedt het vermogen van een Beuker om recht te vliegen. Tegenwoordig zijn de Beukers van ijzer en hebben ze een doorsnede van 25 cm. Beukers zijn behekst en achtervolgen ieder persoon en daarom hebben de Drijvers een knuppel zodat ze de Beukers naar een speler van het andere team kunnen slaan.

De Gouden Snaai

De Gouden Snaai (Engels: Golden Snitch) is een gouden balletje ter grootte van een flinke walnoot met vleugeltjes dat supersnel rondfladdert.

Een Snaai heeft huidherinneringen. Dit betekent dat een Snaai zo is betoverd dat hij de eerste persoon die hem aanraakt naderhand kan identificeren. Hierdoor kan de Snaai uitsluitsel geven wanneer het niet zeker is wie de Snaai tijdens een Zwerkbalwedstrijd als eerste heeft gevangen. Hierdoor wordt een Snaai ook nooit met een blote hand aangeraakt voordat hij wordt gebruikt tijdens een Zwerkbalwedstrijd. Zelfs de maker raakt de Snaai niet aan, deze draagt tijdens de fabricage handschoenen.

Gouden Snaai

Vroeger in de begintijd van het zwerkbal hadden ze nog geen Snaai maar speelden ze met een Gouden Smiecht, een heel klein vogeltje met de snelheid en beweeglijkheid van een Snaai. Eeuwen later, toen de Smiechten bijna uitgestorven waren (als ze gevangen werden, werden ze vaak doodgedrukt) zochten de zwerkballiefhebbers verwoed naar een vervanging voor de Smiecht. Toen bedacht Sijmen Hamerslag de Gouden Snaai. Dit balletje had dezelfde eigenschappen als een Gouden Smiecht.

In het zevende deel erft Harry Potter van Albus Perkamentus de Snaai die hij tijdens zijn eerste Zwerkbalwedstrijd bijna had ingeslikt. Volgens het testament laat Perkamentus Harry deze Snaai na als herinnering aan de beloning voor talent en vasthoudendheid. Rufus Schobbejak, op dat moment Minister van Toverkunst, handelt Perkamentus' testament af, en denkt dat Perkamentus misschien iets in de Snaai heeft gestopt dat alleen Harry eruit kan halen, doordat de Snaai Harry's aanraking kan herkennen. Er gebeurt echter niets wanneer hij de Snaai aanraakt. Wanneer hij zijn lippen tegen de Snaai aandrukt, waarmee hij de Snaai immers het eerst aanraakte, verschijnen er op het oppervlak van de Snaai heel kort vijf woorden in het handschrift van Perkamentus: Ik open aan het slot (Engels: I open at the close).

Wanneer Harry er tijdens de Slag om Zweinstein achter komt dat hij zelf een van de Gruzielementen is van Heer Voldemort, weet hij dat hij moet sterven om Voldemort te verslaan. Hij denkt dat het hem nu wel zal lukken om de Snaai te openen. Hij realiseert zich dat met de woorden Ik open aan het slot het einde van zijn leven wordt bedoeld. Hij houdt de Snaai tegen zijn lippen en fluistert "ik sta op het punt om te sterven". De Snaai splijt hierdoor open, en in de Snaai ligt de Steen van Wederkeer. Harry gebruikt deze Steen om vier mensen tijdelijk uit de dood terug te halen: zijn vader James Potter, Sirius Zwarts, Remus Lupos en zijn moeder Lily. Deze gedaanten geven Harry de moed om verder te gaan, en het op te nemen tegen Voldemort.

Het veld

Zwerkbal wordt gespeeld op een ovaal veld, dat verschillende ondergronden kan hebben, (1) ter grootte van een voetbalveld met aan beide kanten drie grote masten (2) met aan de bovenkant ringen (in dit artikel wordt de term hoepel(s) gebruikt als men hiernaar verwijst) waardoor heen kan worden geworpen. De speeltijd van het spel hangt volledig af van de twee zoekers van het team, het spel stopt namelijk pas als de gouden snaai is gevangen. Het 'wereldrecord' werd gevestigd tijdens de wedstrijd in de Engelse League toen de zoeker van de Tutshill Tornado's (toen de Tutshill Tornado's regerend wereldkampioen waren) de snaai al na 14 seconden pakte. Dat was de kortste wedstrijd ooit. De langste wedstrijd was een duel dat in het teken stond van de wereldbeker van 1463, en duurde drie maanden.

De spelers

Zwerkbal wordt gespeeld op vliegende bezems. Elk team bestaat uit 7 spelers:

De Jagers (Engels: Chasers)

De drie jagers hebben als taak om punten te scoren voor het team. Een punt wordt gescoord door de Slurk door een van de 3 hoepels te gooien. Wanneer dat is gedaan krijgt het team dat heeft gescoord 10 punten erbij.

De Wachter (Engels: Keeper)

De wachter heeft als taak om ervoor te zorgen dat het vijandige team niet scoort. Hij verdedigt dus de hoepels.

De Drijvers (Engels: Beaters)

De twee drijvers hebben als taak om het vijandige team te dwarsbomen. Dit doen ze met behulp van de Beukers. De drijvers beschikken namelijk over korte knuppels, een soort van verkorte honkbalknuppels, en met deze knuppels slaan ze de beukers in de richting van het vijandige team. Tegelijkertijd verdedigen ze hun eigen teamgenoten ook tegen vijandige inkomende beukers.

De Zoeker (Engels: Seeker)

De zoeker heeft als taak om de Gouden Snaai te vangen. De gouden snaai is namelijk 150 punten waard bij zwerkbal. Bovendien is het spel afgelopen als de snaai gevangen wordt. Wanneer een team meer dan 150 punten achterstaat, is het niet gunstig om de snaai te vangen en dan is het de taak van de zoeker van het achterlopende team dat hij verhindert dat de tegenstander de snaai vangt.

Geschiedenis

Zwerkbal begon als een simpel spel gespeeld op bezems, waarbij de spelers met een leren bal (De Slurk) overspeelden en probeerden in doelen aan beide kanten van het veld te werken. Niet lang daarna werden er ijzeren ballen (Beukers) toegevoegd. De gouden Snaai werd weer later toegevoegd. De Snaai vindt zijn oorsprong in een andere oude sport waarbij de spelers een snelle, gouden vogel moesten proberen te vangen. In het jaar 1269 werd zo'n gouden vogel (een 'Gouden Smiecht') losgelaten. Diegene die hem zou vangen kreeg 150 Galjoenen (tegenwoordig meer dan 1 miljoen Galjoenen waard!). Later werd, ter verering van die sport, 150 punten toegekend aan het team dat een gouden snaai zou vangen. De vogel was tegen deze tijd een bedreigde diersoort. Een Ierse voorloper van Zwerkbal is "Aingingein".

12e eeuw, van 1100 tot 1200

• Begin van de eeuw: Smiechtenjacht is populair. Een Gouden Smiecht is een razendsnel vogeltje.
• 1105: Op het beroemde schilderij 'Günther der Gewalttätige ist der Gewinner' wordt de Oudduitse sport Stichstock afgebeeld.
• 1107: Guthrie Lochrin uit Schotland schrijft over een bezemsteeltocht: "...met splinters bezaaide billen en uitpuilende aambeien….". Dit toont aan hoe knoestig en ruw de bezemstelen toentertijd waren.
• Wandtapijt in het Zwerkbalmuseum toont een Smiechtenjacht in vier taferelen.
• Diederik Knar uit Noord-Engeland schrijft aan zijn Noorse neef Olaf over een 'lekker potje Zwerckbol'. Hij heeft het over de Vanger, een Bonker en drie doelvaten op hoge palen. Hieruit blijkt dat de door Klepel beschreven sport zich snel verspreidde.
• 1163: oprichting van de Pullover United

  

  Eerste afbeelding Zwerkbal circa 1100.

10e eeuw, van 900 tot 1000

• Jaarlijkse Zweedse bezemrace van Kopparberg naar Arjeplog (500 km) begint, ook nu nog een jaarlijks evenement.
• ca. 962: Duitse manuscripten vertonen heksenmeesters op bezems.

11e eeuw, van 1000 tot 1100

• Een Gaëlisch heldendicht vertelt over Creathceann, een zeer gevaarlijke Schotse bezemsport
• Gerda Klepel (Blubberveld) beschrijft een vroege vorm van Zwerkbal in haar dagboek: "…. Hoe die debielen op hun bezemstelen dat stomme spelletje speelden boven het moeras….. Ze laten nu twee grote rotsblokken rondvliegen, die proberen al die gekken van hun bezems te slaan…"