Eliksiry (ang. Potions) — przedmiot nauczany w Szkole Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie od pierwszego roku. Lekcje odbywały się w lochach zamku. Celem zajęć było poznanie zasad dotyczących warzenia eliksirów oraz praktyczna nauka ich przygotowywania. Do uczestniczenia w zajęciach uczniowie potrzebowali specjalnego wyposażenia oraz składników. Nauczyciel tego przedmiotu nosił tytuł „mistrza eliksirów”. Zdanie egzaminu z eliksirów na owutemach było wymagane do pracy w niektórych zawodach np. jako auror.
Historia[]
1991-1992 rok[]
- Severus Snape
Potter! Co mi wyjdzie, jeśli dodam sproszkowanego korzenia asfodelusa do nalewki z piołunu?
- Harry Potter
Nie wiem, panie profesorze
- Severus Snape
Aha! Najwyraźniej sława to nie wszystko
— Snape pytający Harry'ego podczas pierwszej lekcji[źródło]
W 1991 roku Severus Snape zaczął pierwszą lekcję eliksirów z Gryfonami i Ślizgonami od odczytania listy obecności, zatrzymując się przy nazwisku Harry'ego aby wygłosić uszczypliwą uwagę. Następnie wygłosił krótki wstęp, w którym przedstawił dziedzinę magii której nauczał oraz opowiedział o jej możliwościach. Po krótkiej chwili ciszy nauczyciel zaczął zadawać Harry'emu pytania dotyczące eliksirów, ignorując przy tym zgłaszającą się Hermionę, a kiedy nie uzyskał na nie odpowiedzi odjął punkt Gryffindorowi i samemu wyjaśnił kwestie, o które wcześniej pytał.
W dalszej części lekcji uczniowie mieli za zadanie uwarzyć napój leczący z czyraków, natomiast Snape chodził po lochu i krytykował prawie wszystkich, poza Draconem Malfoyem, którego faworyzował. Kiedy Neville Longbottom przypadkiem rozlał eliksir, który przygotowywał razem z Seamusem Finninganem i musiał pójść do skrzydła szpitalnego, nauczyciel oskarżył Harry'ego, że nie zwrócił on uwagi na błąd w recepturze, który popełnili koledzy i z tego powodu odebrał Gryffindorowi kolejny punkt.
Zimą podczas zajęć eliksirów było bardzo zimno, a uczniowie trzymali się jak najbliżej kociołków aby się rozgrzać. Na jednej z takich lekcji Draco Malfoy dokuczał Harry'emu z powodu tego, że Gryfon zostawał na Boże Narodzenie w zamku. Pod koniec roku szkolnego na egzaminie pierwszoroczniacy musieli przygotować napój powodujący zanik pamięci.
1992-1993 rok[]
Na jednej z lekcji Snape wspomniał o Eliksirze Wielosokowym. W grudniu 1992 roku podczas czwartkowych zajęć uczniowie mieli za zadanie przygotować Eliksir Rozdymający. Nauczyciel kontrolował ich pracę, przy czym głównie krytykował Gryfonów ku uciesze uczniów Slytherinu. Ignorował także fakt, że Draco Malfoy rzucał w Harry'ego i Rona oczami diabła morskiego. Od początku lekcji Potter czekał na sygnał Hermiony, aby zgodnie z ustalonym wcześniej planem odwrócić uwagę wszystkich, kiedy dziewczyna będzie zabierała z prywatnych zapasów Snape'a rzadkie składniki, potrzebne do zrobienia Eliksiru Wielosokowego. Kiedy Hermiona kiwnęła głową, Harry wyciągnął jeden ze sztucznych ogni Filibustera i wrzucił go do kociołka Gregory'ego Golye'a. Eksplozja spowodowała, że wielu uczniów zostało ochlapanych Eliksirem Rozdymającym i musieli się zgłosić do Snape'a po Wywar Dekompresyjny.
Około dwa tygodnie po tym, jak Albus Dumbledore został odwołany ze stanowiska dyrektora Hogwartu na jednej z lekcji eliksirów Draco Malfoy przechwalał się przed Crabbe'em i Golye'em, że stało się tak głównie dzięki wpływowi jego ojca. Podlizywał się także Snape'owi twierdząc, że jest on najlepszym nauczycielem i sugerował że powinien on kandydować na stanowisko dyrektora. Kiedy wyraził żal z powodu tego, że Hermiona nie zginęła, a tylko została spetryfikowana Ron próbował się na niego rzucić, jednak Harry i Seamus Finnigan powstrzymali kolegę.
1993-1994 rok[]
- Draco Malfoy
Panie profesorze! Nie dam sobie rady z pocięciem korzonków stokrotek... Moja ręka...
- Severus Snape
Weasley, potnij Malfoyowi korzonki
— Draco Malfoy wykorzystujący fakt, że został raniony przez hipogryfa[źródło]
Jedną z prac domowych, jaką w wakacje w 1993 roku musieli zrobić uczniowie, którzy skończyli drugi rok było trudne wypracowanie dotyczące eliksirów powodujących kurczenie się ludzi i zwierząt.
Na początku września 1993 roku w połowie jednej z lekcji eliksirów do sali wszedł Draco Malfoy. Miał on rękę unieruchomioną na temblaku i udawał, że mocno cierpi z powodu rany zadanej mu przez hipogryfa. W czasie tych zajęć uczniowie mieli za zadanie uwarzyć eliksir powodujący kurczenie się ludzi i zwierząt. Ślizgon usiadł przy tym samym stoliku co Harry i Ron, a ponieważ twierdził, że nie może sobie poradzić z przygotowaniem niektórych składników, Snape kazał Gryfonom robić to zamiast Dracona.
Neville nie radził sobie z przygotowaniem eliksiru, a ponieważ popełnił kilka błędów kolor jego wywaru był niewłaściwy. Snape powiedział, że pod koniec lekcji zaaplikuje ten eliksir Teodorze, ropusze Neville'a, co może doprowadzić do jej śmierci. Longbottom poprosił Hermionę o pomoc w naprawieniu pomyłek, a ona dyskretnie przekazywała mu co powinien zrobić. W tym czasie Seamus poinformował Harry'ego i Rona o tym, że w pobliżu Hogwartu widziano Syriusza Blacka, a Malfoy zasugerował, że Potter powinien samemu wytropić przestępcę, aby się zemścić. Na koniec lekcji Snape podał kroplę eliksiru uwarzonego przez Neville'a jego ropusze, a kiedy okazało się, że zadziałał on poprawnie nauczyciel odjął Gryffindorowi punkty za to, że Hermiona pomagała Longbottomowi mimo jego zakazu.
Po tym, jak na jednej z lekcji obrony przed Czarną Magią bogin Neville'a został zmuszony do pokazania się w postaci Snape'a w ubraniu czarownicy, nauczyciel eliksirów na swoich zajęciach stał się wyjątkowo surowy. Większość jednych zajęć z tego przedmiotu Malfoy spędził naśladując dementora czającego się w lochu, a kiedy Ron cisnął w niego sercem krokodyla Gryffindor został ukarany utratą 50 punktów. W czerwcu 1994 roku na egzaminie uczniowie trzeciego roku musieli uwarzyć miksturę powodującą chaos w głowie. Harry'emu nie udało się uzyskać odpowiedniej konsystencji eliksiru.
1994-1995 rok[]
- Severus Snape
Ostrzegam cię więc, Potter. Możesz sobie być sławą od siedmiu boleści, ale jeśli jeszcze raz przyłapię cię na szperaniu w moim gabinecie...
- Harry Potter
Nawet się nie zbliżyłem do pana gabinetu!
- Severus Snape
Nie kłam mi tu w żywe oczy. Skórka boomslanga. Skrzeloziele. Miałem je w swoim prywatnym magazynku i wiem, kto mi je ukradł.
— Snape oskarżający Harry'ego podczas lekcji eliksirów[źródło]
Na początku września 1994 roku na jednej z lekcji eliksirów Neville rozpuścił swój szósty kociołek. Snape, w ramach szlabanu, kazał mu wypatroszyć beczułkę rogatych ropuch.
Podczas zajęć o antidotach każdy miał mieć gotowy przepis i na jego podstawie uwarzyć eliksir. Na koniec lekcji nauczyciel planował wypróbować jego skuteczność na jednym z uczniów, a spojrzenie Snape'a jasno sugerowało, że będzie to Harry. Zanim jednak zajęcia na dobre się rozpoczęły do sali wbiegł Colin Creevey mówiąc, że ma zaprowadzić Harry'ego na górę, ponieważ reprezentanci szkoły będą mieli robione zdjęcia. Nauczyciel początkowo protestował, jednak w końcu pozwolił Potterowi na opuszczenie lekcji.
W grudniu Snape zapowiedział, że na ostatnich zajęciach przed Świętami odbędzie się sprawdzian z antidotów. Na początku marca 1995 roku na jednej lekcji Hermiona czytała pod ławką artykuł w czasopiśmie Czarownica, w którym było napisane, że dziewczyna bawi się uczuciami Harry'ego i Wiktora Kruma. Kiedy nieco później rozmawiała z Harrym i Ronem o tym, skąd Rita może czerpać swoje informacje, została przyłapana przez Snape'a, który za karę odjął Gryffindorowi punkty. Oprócz tego nauczyciel znalazł czasopismo i ku uciesze Ślizgonów zaczął na głos odczytywać artykuł Rity Skeeter. W pewnym momencie zajęć do klasy wszedł Igor Karkarow mówiąc, że chce porozmawiać ze Snape'em. Harry specjalnie został w sali chwilę po zakończeniu zajęć aby podsłuchać tę rozmowę.
1995-1996 rok[]
- Dolores Umbridge
A przy okazji… jak długo uczy pan w Hogwarcie?
- Severus Snape
Czternaście lat
- Dolores Umbridge
Zdaje mi się, że najpierw przymierzał się pan do obrony przed czarną magią?
- Severus Snape
Tak
— Dolores Umbridge wypytująca Snape'a podczas wizytacji[źródło]
Pierwszą lekcję eliksirów we wrześniu 1995 roku Snape rozpoczął od przypomnienia o czekających pod koniec roku SUMach, a następnie zlecił uczniom uwarzenie eliksiru spokoju. Ponieważ był to dość trudny eliksir, to wielu osobom nie udało się wykonać go prawidłowo. Harry pomylił się w jednym punkcie instrukcji i z tego powodu nauczyciel usunął całą zawartość jego kociołka, a reszcie polecił zostawić ich eliksiry do oceny. Na koniec jako pracę domową polecił napisać wypracowanie o zastosowaniach kamienia księżycowego.
Na jednych z kolejnych zajęć Snape ocenił wypracowania, wystawiając takie oceny, jakie uczniowie dostaliby na egzaminach. Na tej lekcji trzeba było uwarzyć eliksir dodający wigoru. Kiedy Dolores Umbridge wizytowała Snape'a uczniowie kontynuowali pracę nad tym eliksirem. Robiła ona notatki oraz zadała Severusowi kilka pytań dotyczących jego pracy. Harry starał się obserwować co robi Umbridge i przez to nie udało mu się właściwie uwarzyć eliksiru. Snape znowu opróżnił zawartość jego kociołka i nakazał mu napisać wypracowanie o popełnionych błędach.
Po tym, jak Harry zobaczył wspomnienie Snape'a, w którym był on dręczony przez Huncwotów, nauczyciel zaczął go całkowicie ignorować na lekcjach. Kiedy na jednych zajęciach Harry'emu udało się bez większych problemów uwarzyć eliksir wzmacniający, fiolka którą oddał do oceny potłukła się. Potter chciał napełnić kolejną buteleczkę, jednak Hermiona wyczyściła zawartość jego kociołka, myśląc, że skończył on już pracę.
Pod koniec roku szkolnego uczniowie piątego roku pisali SUMy. Część teoretyczna była trudna, jednak zadania praktyczne okazały się być łatwiejsze niż Harry się spodziewał.
1996-1997 rok[]
- Harry Potter
Panie profesorze, chciałbym pana o coś zapytać.
- Horacy Slughorn
Pytaj, drogi chłopcze, pytaj…
- Harry Potter
Panie profesorze, czy wie pan coś o… o horkruksach?
— Harry próbujący wydobyć wspomnienie od Slughorna[źródło]
Od września 1996 roku nauczycielem eliksirów został Horacy Slughorn, który zawiesił swoją emeryturę. Istotną zmianą było to, że w przeciwieństwie do Snape'a nie wymagał on uzyskania oceny wybitnej na SUMach aby móc kontynuować naukę przedmiotu.
Slughorn rozpoczął pierwsze zajęcia od zaprezentowania kilku przygotowanych przez siebie eliksirów. Następnie polecił uczniom uwarzyć Wywar Żywej Śmierci oferując flakonik Felix Felicis temu, kto zrobi to najlepiej. Harry korzystał z podręcznika, w którym część poleceń została poprzerabiana i dzięki temu uzyskał najlepszy rezultat. Podczas kolejnych zajęć Potter również stosował się do wskazówek napisanych przez Księcia Półkrwi, co spowodowało, że Slughorn był zachwycony talentem Harry'ego.
Zadaniem uczniów na jednej z lekcji było przygotowanie antidotum na jakąś truciznę. Ponieważ w podręczniku Książę Półkrwi nie umieścił dodatkowych wskazówek, to Harry'emu nie udawało się uwarzyć odpowiedniego eliksiru, co z kolei radowało Hermionę, która uważała, że korzystanie z niezweryfikowanych instrukcji jest nieuczciwe i może być niebezpieczne. Na koniec zajęć Potter, wykorzystując podpowiedź ze swojego podręcznika, zamiast eliksiru pokazał bezoar, co bardzo się spodobało Slughornowi. Kiedy wszyscy inni wyszli z sali Harry spróbował uzyskać od nauczyciela wspomnienie, w którym młody Tom Riddle pytał Horacego o horkruksy, jednak pomimo starań nie udało mu się to. Później Harry zawsze starał się wychodzić z zajęć jako ostatni, jednak Slughorn nie dawał mu więcej okazji do rozmowy w cztery oczy.
Kiedy odbywał się egzamin na teleportację na lekcji było tylko trzech uczniów – Harry, Ernie Macmillan i Draco Malfoy. Ponieważ frekwencja była tak niska, to Slughorn polecił im, żeby uwarzyli „coś zabawnego”. Harry, wykorzystując wskazówki Księcia Półkrwi, przygotował eliksir wzbudzający euforię, co spodobało się nauczycielowi. Harry chciał spróbować wydobyć z niego wspomnienie korzystając z jego dobrego humoru, jednak Horacy opuścił salę zaraz po zakończeniu lekcji, nie dając mu tej szansy. Po tym, jak Harry ukrył podręcznik Księcia Półkrwi w Pokoju Życzeń, przestał odnosić sukcesy na eliksirach, jednak Slughorn przypisał to młodzieńczej miłości.
Znani nauczyciele przedmiotu[]
Severus Snape[]
Severus Snape był nauczycielem eliksirów w latach 1981-1996. Potrafił on utrzymać w sali ciszę bez podnoszenia głosu, ponieważ większość uczniów czuła przed nim respekt lub nawet strach. Był wymagającym nauczycielem, co objawiało się w surowości stosowanych ocen, a także w tym, że aby móc kontynuować u niego naukę na szóstym roku trzeba było uzyskać ocenę wybitną z SUMów.
Podczas lekcji Snape ewidentnie faworyzował Ślizgonów, a Gryfonom często odejmował punkty za niewielkie wykroczenia. Severus jako pracę domową zlecał pisanie wypracowań, a uczniom, którzy źle wykonali eliksir czasami kazał także opisywać popełnione błędy. Podczas zajęć nauczyciel przechadzał się po sali i krytykował tych, co robili coś źle. Czasami Snape przedstawiał także teorię dotyczącą eliksirów i sposobów ich tworzenia, a także pytał z niej uczniów. Nauczyciel zabezpieczał zbiory składników do eliksirów mocnymi zaklęciami.
Horacy Slughorn[]
Horacy Slughorn nauczał eliksirów od 1931 do 1981 roku, kiedy przeszedł na emeryturę. Do Hogwartu po raz drugi wrócił uczyć w 1996 roku za namową Dumbledore'a. Na zajęciach był sympatyczny i dobroduszny. Podczas lekcji zlecał uczniom uwarzenie eliksirów i co jakiś czas przechadzał się po sali, aby skontrolować postępy. Pytał także uczniów z teorii, a za poprawne odpowiedzi nagradzał ich punktami.
Slughorn miał słabość do zdolnych uczniów oraz do tych, których członkowie rodzin byli sławni lub wpływowi i zrzeszał ich w Klubie Ślimaka. Pomimo tego na zajęciach był sprawiedliwy i oceniał wszystkich wedle wykonanej przez nich pracy. Na jego lekcjach panowała dość swobodna atmosfera.
Potrzebne wyposażenie[]
Podręczniki[]
- Lata nauki 1-6 lub 1-7: Tysiąc magicznych ziół i grzybów Phyllidy Spore
- Lata nauki 1-5: Magiczne wzory i napoje Arseniusa Jiggera
- Lata nauki 6 lub 6-7: Eliksiry dla zaawansowanych Libacjusza Borage's
Przedmioty[]
- Kociołek (cynowy, rozmiar 2)
- Zestaw szklanych lub kryształowych fiolek
- Miedziana waga z odważnikami
Składniki eliksirów[]
1 rok[]
- Suszona pokrzywa
- Kły węża
- Rogate ślimaki
- Kolce jeżozwierza
- Kręgosłup skorpeny
- Róg oraz włosy z ogona jednorożca
2 rok[]
3 rok[]
- Korzonki stokrotki
- Suszona figa
- Dżdżownica
- Śledziona szczura
- Sok z pijawek
- Serce krokodyla
- Płetwa skorpeny
- Esencja belladony
4 rok[]
5 rok[]
- Kamień księżycowy
- Sok z ciemiernika czarnego
- Krew salamandry
- Sok z granatów
6 rok[]
- Korzeń waleriany
- Strączek sopophorusa
Miejsce i terminy zajęć[]
Klasa[]
Klasa eliksirów znajdowała się w lochach Hogwartu. Wzdłuż jej ścian zostały umieszczone półki, na których znajdowały się słoje z marynowanymi zwierzętami. W sali było zimniej niż w reszcie zamku. Kociołki były ustawiane między drewnianymi stołami, służącymi do przygotowywania składników, a przy każdym stoliku siedziało kilku uczniów. W klasie znajdowała się także tablica, na której nauczyciel wypisywał przepisy eliksirów, a także kredens, w którym były przechowywane składniki.
Plan zajęć[]
Lekcje eliksirów odbywały się w lochach po dwie godziny, a od pierwszego do piątego roku zajęcia mieli jednocześnie uczniowie dwóch domów. Od szóstego roku wszyscy uczniowie, którzy uzyskali wymaganą ocenę na SUMach uczyli się razem.
Rok | Dzień | Okres |
Pierwszy | Piątek[1] | Nie wiadomo |
Drugi | Czwartek | Po południu[2] |
Trzeci | Czwartek | Przed południem[3] |
Czwarty | Piątek | Ostatnia lekcja[4] |
Piąty | Poniedziałek | Druga lekcja[5] |
Szósty | Poniedziałek | Po południu[6] |
Siódmy | Nie wiadomo | Nie wiadomo |
Nauczane eliksiry[]
1 rok[]
2 rok[]
3 rok[]
- Eliksir powodujący kurczenie się ludzi i zwierząt
- Mikstura powodująca chaos w głowie
- Antidotum na Niepopularne Trucizny[8]
4 rok[]
- Eliksir wyostrzający poczucie humoru
- Antidota na trucizny
5 rok[]
- Eliksir spokoju
- Eliksir dodający wigoru
- Antidota na jady
6 rok[]
- Wywar Żywej Śmierci
- Veritaserum
- Eliksir Wielosokowy
- Amortencja
- Felix Felicis
- Eliksir wzbudzający euforię
- Roztwór powodujący czkawkę
- Antidota na złożone trucizny
- Eliksir przywracający mowę[9]
Za kulisami[]
- W filmie Harry Potter i Książę Półkrwi dużo więcej uczniów brało udział w lekcjach eliksirów na szóstym roku niż zostało to przedstawione w książce. W adaptacji oprócz Harry'ego, Rona i Hermiony w zajęciach brali udział także inni Gryfoni: Neville Longbottom, Dean Thomas, Seamus Finnigan i Lavender Brown. Oprócz tego, według filmu, w tych lekcjach uczestniczyły również Katie Bell i Romilda Vane, pomimo że żadna z nich nie była wtedy na szóstym roku.
Ciekawostki[]
- Kiedy Harry pobierał lekcje oklumencji u Snape'a to miał mówić, że tak naprawdę chodzi na korepetycje z eliksirów.
- Chemia była najmniej lubianym przez Joanne Kathleen Rowling przedmiotem szkolnym i dlatego główny wróg Harry'ego – Severus Snape – był nauczycielem jej czarodziejskiego odpowiednika. Pomimo tej niechęci autorka lubiła wymyślać eliksiry do książki oraz wyszukiwać do nich składniki.[10]
Występowanie[]
- Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka) (pierwsze wystąpienie)
- Harry Potter i Kamień Filozoficzny (film)
- Harry Potter i Kamień Filozoficzny (gra)
- Harry Potter i Komnata Tajemnic (książka)
- Harry Potter i Komnata Tajemnic (gra)
- Harry Potter i więzień Azkabanu (książka)
- Harry Potter i więzień Azkabanu (gra)
- Harry Potter i Czara Ognia (książka)
- Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)
- Harry Potter i Zakon Feniksa (film)
- Harry Potter i Zakon Feniksa (gra)
- Harry Potter i Książę Półkrwi (książka)
- Harry Potter i Książę Półkrwi (film)
- Harry Potter i Książę Półkrwi (gra)
- Harry Potter i Insygnia Śmierci (książka) (tylko wspomniane)
- Harry Potter i Przeklęte Dziecko
- Harry Potter i Przeklęte Dziecko (książka)
- LEGO Harry Potter: Postacie Magicznego Świata
- LEGO Harry Potter: Lata 1−4
- LEGO Harry Potter: Lata 5−7
- Pottermore
- Harry Potter: Zagadki i magia
Przypisy
- ↑ Harry Potter i Kamień Filozoficzny, Mistrz eliksirów
- ↑ Harry Potter i Komnata Tajemnic, Klub pojedynków
- ↑ Harry Potter i więzień Azkabanu, Upiór w szafie
- ↑ Harry Potter i Czara Ognia, Beauxbatons i Durmstrang
- ↑ Harry Potter i Zakon Feniksa, Profesor Umbridge
- ↑ Harry Potter i Książę Półkrwi, Książę Półkrwi
- ↑ Harry Potter i Komnata Tajemnic (gra)
- ↑ Harry Potter i więzień Azkabanu (gra)
- ↑ Harry Potter i Książę Półkrwi (gra)
- ↑ https://www.pottermore.com/writing-by-jk-rowling/potions