Fretka (ang. Ferret, łac. Mustela putorius furo) — niewielki drapieżnik z rodziny łasicowatych (Mustelidae), udomowiona forma tchórza zwyczajnego lub tchórza stepowego[1]; zwierzę popularne w świecie czarodziejów.
Opis[]
Fretki (w polskim nazewnictwie fretki domowe) są podgatunkiem silnie dymorficznym (samce są około dwukrotnie większe od samic) i osiągają pełne rozmiary w wieku 1 roku. Żyją przeciętnie od 6 do 15 lat. Wyjściowymi ubarwieniami są forma albinotyczna i ciemne ubarwienie charakterystyczne dla dzikiego tchórza, ale na skutek selektywnej hodowli uzyskano wiele różnych odmian kolorystycznych i długości futra. Są zwierzętami mięsożernymi, ich dieta składa się głównie z owadów, płazów, niewielkich ptaków i gryzoni. Są zwierzętami zmierzchowymi, co oznacza, że śpią 14-18 godzin dziennie i są najbardziej aktywne w godzinach świtu i zmierzchu. Większość fretek jest zwierzętami towarzyskimi i żyje szczęśliwie w grupach. Fretki są terytorialne, lubią kopać i spać w zamkniętych przestrzeniach. Ciąża fretki trwa 40-42 dni, rodzi po niej do 15 młodych w miocie, do trzech miotów rocznie. Młode rodzą się ślepe i głuche ważąc 6-12 gramów, otwierają oczy w wieku 5 tygodni[1].
W serii[]
- Fretka wyglądem bardzo przypomina wozaka, od którego jest nieco mniejsza. Wozak często jest nazywany gadającą fretką lub przerośniętą fretką[2].
- Żyjący w średniowieczu franciszkański mnich, mugol o imieniu Benedykt, pewnego dnia, kiedy pracował w herbarium, odchylił listek bazylii i odkrył tam wozaka - magiczne stworzenie, które wziął za wielką fretkę. Zwierzę skoczyło na mnicha i krzyknęło "Wynoś się stąd, łysolu!". Później ugryzło Benedykta w nos tak złośliwie, że krwawił kilka godzin[2].
- W 1992 r. niejaki Mortlake został wezwany na przesłuchanie do Ministerstwa Magii w sprawie „wyjątkowo dziwnych fretek”. Sprawę prowadziła Komisja do spraw Eksperymentalnych Zaklęć[3].
- 2 września 1994 r. Bartemiusz Crouch Jr, podszywający się pod Alastora Moody'ego zmienił Draco Malfoya we fretkę, aby ukarać go za próbę rzucenia zaklęcia za plecami Harry'ego Pottera[4].
- 25 grudnia tego samego roku, podczas Balu Bożonarodzeniowego, Barty Crouch Jr, (nadal w przebraniu Moody'ego) siedział na krześle z fretką, która spała mu na kolanach, gdy on wystukiwał rytm muzyki nogami[5].
- Hipogryf Hardodziob był drapieżnikiem i padlinożercą, żywił się małymi ssakami i gryzoniami, rzadziej rybami lub ptakami. Jednym z jego ulubionych pokarmów były jednak martwe fretki, którymi karmił go Hagrid, gdy chciał go nagrodzić lub przyciągnąć jego uwagę[6]. Przed jego chatką stał stojak, na którym wisiały martwe fretki. Fretkami poczęstowała Hardodzioba również Hermiona Granger, gdy chciała odciągnąć hipogryfa od chaty w dniu, w którym miał być wykonany wyrok śmierci na stworzeniu[7].
- Buckley Cooper w 1999 roku rozważał porwanie i zamienienie dzieci swego brata w wampirze fretki w odwecie za przysłanie mu przez brata, z którym był w długotrwałym sporze, miotły obłożonej klątwą. O tej sprawie pisał Prorok Codzienny[8].
- 1 września 2017 roku Albus Potter posiadał brązową fretkę, którą trzymał w klatce dla ptaków, gdy pierwszy raz wyruszał do Hogwartu z Peronu 9¾[9].
- Skradająca się fretka (ang. Slinking Ferret) jest jedną z kart w grze karcianej[10].
- Hanna Abbot, zdając w 1995 roku SUMy, podczas egzaminu praktycznego z transmutacji przypadkowo zamieniła swoją fretkę w stado flamingów[11].
- Niezidentyfikowany czarodziej z fretką na kolanach rozmawiał zimą 1995 r. w Gospodzie pod Świńskim Łbem w Hogsmeade z Horacym Slughornem, który opowiadał mu zabawną historyjkę związaną z jego przyjacielem[12].
- Uczeń Hogwartu Squibbert zmienił kiedyś czajniczek w dziobatą fretkę, którą następnie gonił z siatką dość duży Ślizgon[13].
Ciekawostki[]
- Od lat 80. XX wieku rośnie popularność fretki domowej jako zwierzęcia domowego. Znalazło to wyraz we włączeniu fretek domowych (obok psów i kotów) do grupy zwierząt podróżujących z paszportami dla zwierząt domowych w krajach Unii Europejskiej[1].
- W wielu krajach ( np. w Portugalii, niektórych stanach Stanów Zjednoczonych i Australii) trzymanie fretek domowych jest jednak nielegalne, w innych zaś (np. w Brazylii, Nowej Zelandii ich posiadanie wiąże się dużymi ograniczeniami[1].
- Podekscytowane fretki domowe mogą wykonywać tzw. łasiczy taniec wojenny (ang. weasel war dance) polegający na serii losowych podskoków w tył i bok, którym towarzyszą często nastroszone futro, i niskie dźwięki przypominające chichot lub gdakanie. Pomimo swojej żywiołowości zachowanie to nie jest wyrazem agresji tylko ekscytacji lub zaproszenia do zabawy. Rozdrażnione, niespokojne lub wystraszone fretki domowe syczą lub piszczą[1].
- Fretki domowe od wieków używane były do polowań na króliki. Były również hodowane w Europie przed upowszechnieniem się kota domowego jako zwierzęta domowe tępiące myszy[1].
- Prawdopodobnie samiec fretki domowej (albinos) widnieje na słynnym obrazie Leonarda da Vinci "Dama z łasiczką"[1].
Występowanie[]
- Harry Potter i Komnata Tajemnic (książka)
- Harry Potter i Komnata Tajemnic (gra)
- Harry Potter i więzień Azkabanu (książka)
- Harry Potter i więzień Azkabanu (film)
- Harry Potter i Czara Ognia (książka)
- Harry Potter i Czara Ognia (film)
- Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)
- Harry Potter i Książę Półkrwi (film)
- Harry Potter i Insygnia Śmierci: część druga (film)
- Harry Potter: Gra Karciana
- Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć
- Daily Prophet Newsletters
- Wizarding World (strona internetowa)
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Fretka na Wikipedii
- ↑ 2,0 2,1 Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć
- ↑ Harry Potter i Komnata Tajemnic (książka)
- ↑ Harry Potter i Czara Ognia (książka)
- ↑ Harry Potter i Zakon Feniksa (film)
- ↑ Harry Potter i więzień Azkabanu (książka)
- ↑ Harry Potter i więzień Azkabanu (film)
- ↑ Daily Prophet Newsletters - wydanie z 1 czerwca 1999 r.
- ↑ Harry Potter i Insygnia Śmierci: część druga (film)
- ↑ Karta 129 ze 140 w zestawie dodatkowym Komnata Tajemnic
- ↑ Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)
- ↑ Harry Potter i Książę Półkrwi (film)
- ↑ Harry Potter i Komnata Tajemnic (gra)