Imperius

Szablon:Zaklęcie Imperius — zaklęcie niewybaczalne, którego użycie przeciwko istocie ludzkiej jest karane dożywociem w Azkabanie. Jego skutkiem jest przejęcie całkowitej kontroli nad umysłem przeciwnika. Gdy Voldemort był w pełni mocy, mnóstwo osób znajdowało się pod wpływem klątwy Imperius. Po upadku mocy Voldemorta, wielu śmierciożerców kłamało, że Czarny Pan rzucił na nich tę klątwę. Jest także zaklecięm czarnomagicznym. Formuła zaklęcia brzmi: imperio.

Historia

„Cruciatus, Imperius i Avada Kedavra zostały po raz pierwszy zaliczone do Zaklęć Niewybaczalnych w 1717 roku; ustalono wówczas srogie kary za ich użycie.”

— Albus Dumbledore^[źródło]

Po zreformowaniu Rady Czarodziejów w Ministerstwo Magii, brytyjscy czarodzieje zaczęli zajmować się uregulowaniem kwestii związanych z niebezpiecznymi zaklęciami. Z tego powodu w 1717 roku powstało pojęcie Zaklęć Niewybaczalnych, do których została zaliczona klątwa Imperius, a także zaklęcia Cruciatus oraz Avada Kedavra. Zaliczenie zaklęcia Imperius do tej grupy oznaczało, że jego użycie przeciwko drugiemu człowiekowi było zakazane oraz groziło otrzymaniem wyroku dożywocia w Azkabanie, chyba że istniały wystarczające dowody na to, że sam rzucający również był pod wpływem tej klątwy.

Na przestrzeni lat wielu Strażników Tajemnicy poddawano działaniu klątwy Imperius oraz Cruciatus, próbując poznać przechowywane przez nich sekrety. Nie przynosiło to jednak efektu, ponieważ Strażnik może ujawnić tajemnicę tylko dobrowolnie.

Podczas Pierwszej Wojny Czarodziejów Bartemiusz Crouch Sr udzielił pozwolenia aurorom na używanie zaklęć niewybaczalnych przeciwko śmierciożercom, w celu wygrania wojny. Po jej zakończeniu przyzwolenie to zostało anulowane, ponieważ nie było wtedy już potrzebne. W tym samym czasie wielu śmierciożerców, takich jak Lucjusz Malfoy, Corban Yaxley, Walden Macnair, Amycus i Alecto Carrow, Avery, Crabbe, Nott i Goyle, stwierdziło, że byli podczas wojny pod kontrolą zaklęcia Imperius. Okazało się to wtedy dosyć wygodną linią obrony, dzięki czemu wielu z nich uniknęło osadzenia w Azkabanie.

Lekcja, na której Barty pokazywał zaklęcia niewybaczalne na pająkach

W roku szkolnym 1994/95 Barty Crouch Junior pod postacią Alastora Moody'ego prezentował czwartej klasie na pająkach działanie zaklęć niewybaczalnych pomimo dezaprobaty Ministerstwa. W późniejszym czasie zaczął on twierdzić, że uzyskał on zezwolenie od Dumbledore'a na rzucanie Imperiusa na uczniach, aby nauczyć ich, jak obronić się przed działaniem tego zaklęcia, jednak wielce prawdopodobne, że takowej zgody w rzeczywistości nie otrzymał. Uczniowie po użyciu klątwy byli całkowicie pod władzą Croucha, a także potrafili wykonywać fizyczne wyczyny, których w normalnych warunkach nie chcieliby, a czasami nawet nie mogliby zrobić. Jedynym znanym uczniem, któremu udało się pokonać działanie tego zaklęcia, był Harry Potter.

Po przejęciu Ministerstwa przez Voldemorta używanie zaklęć niewybaczalnych stało się dozwolone, dzięki czemu każdy czarodziej i czarownica mógł ich używać, jak mu się żywnie podoba. Zaklęcia te weszły również do programu nauki Obrony przed Czarną Magią, której przez to wbrew nazwie zdecydowanie bliżej było do nauki samej Czarnej Magii, aniżeli obrony przed nią. Po śmierci Voldemorta oraz zrewolucjonizowaniu przez Kingsleya Shacklebolta Ministerstwa, zaklęcia niewybaczalne ponownie stały się zabronione, a wiele osób pod wpływem Imperiusa czuło się, jakby wychodziło z transu.

Natura

Wiktor Krum pod wpływem działania Imperiusa

W przeciwieństwie do innych zaklęć niewybaczalnych, poddanie się klątwie Imperius, gdy zostało ono odpowiednio rzucone, nie było nieprzyjemnym doświadczeniem, a wręcz przeciwnie, gdyż ofiara znajdowała się w spokojnym, transowym stanie, w którym wyrzucane było wszelkie poczucie odpowiedzialności i niepokoju. Należy jednak zauważyć, że wiedza ta jest znana jedynie z efektów tej klątwy rzuconej przez Bartemiusza Croucha Jr na Harry'ego, który sam stwierdził, że nie mogła ona być zbyt silna, co oznacza, że wrażenia z bycia pod wpływem silniejszego Imperiusa mogły być o wiele bardziej intensywne.

Odpowiednio poddana pod działanie klątwy Imperius osoba znajdowała się pod całkowitą kontrolą rzucającego i mogła zrobić wszystko, co chciał rzucający, wliczając, w to morderstwo, korupcję polityczną, sprzeniewierzenie, a nawet samobójstwo (Bartemiusz Crouch Jr pod postacią Moody'ego stwierdził, że może kazać pająkowi, na którego rzucił Imperiusa, wyskoczyć przez okno, utopić się, a nawet rzucić się w dół gardła jednego z uczniów). Ponadto klątwa mogła również obdarzyć ofiarę wszystkimi umiejętnościami, które są wymagane do wykonania zadania, takimi jak na przykład zwiększenie siły fizycznej albo umożliwienie rzucania nieznanych wcześniej zaklęć. Na przykład pod wpływem Imperiusa Neville był w stanie wykonać serię zdumiewających ćwiczeń gimnastycznych, czego nie mógłby zrobić w normalnych warunkach.

Goblin Bogrod, na którego rzucono zaklęcie Imperius

Istnieje możliwość, aby osoba pod wpływem Imperiusa mogła rzucić to samo zaklęcie na kolejne osoby. Przykładowo Madame Rosmerta, która była pod wpływem tej klątwy rzuconej przez Draco, była w stanie umieścić ją na Katie Bell, aby ta dostarczyła do Dumbledore'a przeklęty naszyjnik. Istnieje również możliwość, że Corban Yaxley rzucił Imperiusa na Piusa Thicknesse częściowo po to, aby ten sam umieścił to samo zaklęcie na innych wysoko postawionych członków Ministerstwa Magii, co miałoby ułatwić obalenie Rufusa Scrimgeoura.

W przypadku wystąpienia czynników, które uniemożliwiały dalsze działanie klątwy, jak to było po śmierci Voldemorta, ofiary stawały się na nowo wolne. Z drugiej strony jednak również każde cierpienie, które klątwa zaneguje w wyniku działania pozytywnego uczucia, powróci po jej zakończeniu wraz z każdym innym bólem, jakiego doznała ofiara podczas działania klątwy.

Chociaż możliwe było użycie Imperiusa na Strażniku Tajemnicy, aby ich kontrolować, nie można było jednak ich zmusić do ujawnienia chronionego przez nich sekretu, ponieważ musiało to zostać uczynione z własnej, nieprzymuszonej woli.

Zagrożenia

Jeśli klątwa Imperiusa została wykonana w sposób niewłaściwy, to umysł ofiary może ulec zniszczeniu, tak jak to było w przypadku Herberta Chorleya, który myślał, że jest kaczką. Jego obrażenia wydawały się długotrwałe, skoro został on wysłany na leczenie do Szpitala Świętego Munga, i to pomimo faktu, że był mugolem. Na dodatek w tym przypadku nie ma pewności, że został on kiedykolwiek ze skutków działania klątwy wyleczony, zwłaszcza że mroczna magia potrafiła pozostawać nieodwracalne zniszczenia, tak jak to było w przypadku ucha George'a, które zostało nieodwrotnie utracone w wyniku działania zaklęcia Sectumsempra.

Opór

Oparcie się działaniu Imperiusa było możliwe, ale wymagało dużej siły woli. Fakt ten czyni to zaklęcie wyjątkowym wśród trzech zaklęć niewybaczalnych, ponieważ przez pozostałymi dwoma nie da się w żaden sposób obronić. Harry Potter, Bartemiusz Crouch Junior oraz Bartemiusz Crouch Sr byli przykładami osób, które potrafiły pokonać klątwę, jednak dwóm ostatnim zajęło to dużo czasu, a w przypadku Barty'ego Seniora opór przeciwko potężnej klątwie wydawał się spowodować dość duże szkody psychiczne. Walka z Imperiusem wydawała się podobna do oklumencji, gdyż obie techniki wymagały ogromnej siły woli, jednak nie wiadomo, czy ta druga faktycznie potrafiłaby działać przeciwko klątwie.

Znane użycia

Ofiara	Rzucający	Uwagi
Bartemiusz Crouch Junior	Bartemiusz Crouch Sr	Ofiara trzymana do 1994 roku w areszcie domowym.
		Klątwa została ponownie rzucona po incydencie na 422. Mistrzostwach Świata w Quidditchu, kiedy to Barty'emu Juniorowi udało się przezwyciężyć działanie Imperiusa.
Bartemiusz Crouch Sr	Lord Voldemort	Bartemiusz został zmuszony do chodzenia do pracy jak zwykle i zachowywania się, jakby nic się nie stało. Działanie tego Imperiusa zniwelowało również skutki tego samego zaklęcia rzuconego na Croucha Juniora.
Alastor Moody	Bartemiusz Crouch Junior	Zaklęcie rzucone w celu powstrzymania go przez obroną oraz ujawnienia jego nawyków.
Pająki		Klątwa została rzucona, aby pokazać jej działanie.
Harry Potter		Zaklęcie rzucone na zajęciach Obrony przed Czarną Magią. Ofierze udało się oprzeć działaniu klątwy.
Neville Longbottom		Okoliczności rzucenia jak powyżej. Neville wykonał serię zdumiewających ćwiczeń gimnastycznych.
Dean Thomas		Okoliczności rzucenia jak powyżej. Dean skakał po klasie jak konik polny i śpiewał hymn narodowy.
Lavender Brown		Okoliczności rzucenia jak powyżej. Lavender udawała wiewiórkę.
Wiktor Krum		Zaklęcie rzucone podczas trzeciego zadania Turnieju Trójmagicznego. Wiktor został zmuszony do użycia Cruciatusa na Cedriku Diggorym.
Harry Potter	Lord Voldemort	Ofiara zmuszona do pokłonienia się przed pojedynkiem
Sturgis Podmore	Lucjusz Malfoy	Ofiara zmuszona do kradzieży przepowiedni z Departamentu Tajemnic
Broderick Bode		Tak jak Sturgis.
Herbert Chorley	Nieznany	Ofiara źle rzuconego Imperiusa, która myślała, że jest kaczką. Po tym incydencie została wysłana do Szpitala Świętego Munga, pomimo tego, że była mugolem.
Madame Rosmerta	Draco Malfoy	Ofiara zmuszona do pomocy w przemyceniu naszyjnika z opali oraz dostarczeniu zatrutego miodu pitnego do Hogwartu.
Katie Bell	Madame Rosmerta	Katie została zmuszona do pomocy w przemyceniu naszyjnika z opali do Hogwartu.
Pius Thicknesse	Corban Yaxley	Ofiara zmuszona do bycia marionetką Voldemorta na stanowisku Ministra Magii. Rzucenie klątwy, jak zauważył Yaxley, nie było łatwe.
Stan Shunpike	Nieznany, prawdopodobnie śmierciożerca	Stan został zmuszony do służenia śmierciożercom oraz walki w bitwie nad Little Whinging.
Bogrod	Harry Potter	Ofiara zmuszona do wydania zezwolenia Hermonie Granger, która była pod postacią Bellatriks Lestrange, na dostanie się do skarbca Lestrange'ów.
		Klątwa została ponownie rzucona po zmyciu poprzedniej przez Wodospad Złodzieja.
Travers		Travers został zmuszony do działania jako wspólnik w napadzie na skarbiec Lestrange'ów.
Amycus Carrow	Minerwa McGonagall	Ofiara zmuszona do pozostania w Wieży Ravenclawu.

Etymologia

• Ta klątwa prawdopodobnie bierze swoją nazwę od łacińskiego imperiosus, co oznacza władający, potężny bądź silny, albo od imperio oznaczającego rządzić.
• Nazwa może jednak pochodzić również od angielskiego imperative, które można przetłumaczyć na polski między innymi jako tryb rozkazujący, co dosyć dosłownie nawiązuje do działania klątwy Imperius.

Ciekawostki

• Klątwa Imperiusa prawdopodobnie powodowała magiczny paraliż kory nowej oraz kory przedczołowej, które są częściami mózgu odpowiedzialnymi za świadome myślenie oraz podejmowanie decyzji. Wyłączenie tych części mózgu spowodowałyby zmniejszenie zdolności do niezależnego myślenia i uczyniłoby ją bardziej podatną na wpływy z zewnątrz. Wyjaśniałoby to też, dlaczego siła umysłu jest tak istotna, aby stawić opór klątwie, ponieważ według tej teorii klątwa nie tyle zmusza do posłuszeństwa, co wyłącza w ofierze samodzielne myślenie, i kluczem do jej przezwyciężenia jest to, aby nie utracić tej zdolności.
• W filmowej adaptacji Harry'ego Pottera i Czary Ognia klątwa Imperius nadawała oczom ofiary mleczny, szklisty wygląd. W książkach nie było słowa o takim efekcie, a także należy zauważyć, że takie działanie zmniejsza skuteczność zaklęcia, ponieważ byłoby łatwo wykrywalne. Możliwe jest jednak, że był to znak słabo lub pochopnie wykonanej klątwy albo takiej, w której ofiara próbuje się jej oprzeć.
• W tym samym filmie pająk pod wpływem tej klątwy potrafił unosić się w powietrzu, tak jakby zostało na niego rzucone zaklęcie lewitacji.
• W filmie tym również wszystkie trzy zaklęcia niewybaczalne rzucone zostały rzucone na jednego pająka, zamiast trzech jak w książce.
• W drugiej części filmowej adaptacji Harry'ego Pottera i Insygniów Śmierci klątwa Imperius wygląda jak mgła, która kiedy wypełnia nozdrza ofiary, zmusza ją do posłuszeństwa. Podobnie wyglądające zaklęcie z efektami zmieniającymi umysł zostało użyte przez Newta Skamandera na kloszarcie, który zauważył jednego z uciekinierów z walizki Newtona, a dokładniej buchorożca.
• W tym samym filmie pomimo tego, że prawidłowa inkantacja zaklęcia brzmi Imperio, to zostało ono wypowiedziane, tak jak brzmi jego nazwa, czyli Imperius.
• W przenośnych wersjach LEGO Harry Potter: Lata 5−7 zaklęcie to wydaje się być całkowicie legalne, ponieważ nauczał go Severus Snape podczas zajęć oklumencji z Harrym, zamiast zaklęcia Focus, które pokazywał Potterowi w wersjach na konsole oraz PC.
• Ze wszystkich zaklęć niewybaczalnych, Imperius wydaje się być używany przez Voldemorta najrzadziej. Używał on bowiem wielokrotnie do zabijania klątwy Avada Kedavra oraz torturował dziesiątki czarodziejów Cruciatusem, natomiast w książkach można było zauważyć jedynie, jak rzucał Imperiusa na Bartemiusza Croucha Sr oraz Harry'ego Pottera. Z drugiej strony trzeba jednak zauważyć, że wiele osób po śmierci Voldemorta przestało być pod wpływem Imperiusa i czuło jakby wychodziło z transu, co mogłoby oznaczać, że Czarny Pan zdecydowanie częściej używał tej klątwy, ale jednak istnieje też możliwość, że nie rzucał on jej osobiście, a ofiary były zmuszane do posłuszeństwa Voldemortowi, które to z logicznych względów po jego śmierci nie mogło być dalej wypełniane, dzięki czemu działanie klątwy się skończyło.
• Brak trudności związanych z umieszczaniem Imperiusa na gobliny z Banku Gringotta przez Harry'ego może oznaczać, że nie do użycia tej klątwy nie potrzeba mieć złych intencji, które są wymagane w przypadku dwóch pozostałych zaklęć niewybaczalnych.
• Nie ma pewności, jaki byłby efekt rzucenia Imperiusa na osobę, która jest już pod wpływem tej samej klątwy rzuconej przez inną osobę. Istnieje możliwość, że mógłby on przeciwdziałać lub cofać działanie pierwszego Imperiusa, ale nie można także wykluczyć, że mogłoby to spowodować w ofierze olbrzymie szkody psychiczne ze względu na dostawanie dwóch sprzecznych rozkazów.

Występowanie

• Harry Potter i Czara Ognia (książka) (pierwsze wystąpienie)
• Harry Potter i Czara Ognia (film)
• Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)
• Harry Potter i Książę Półkrwi (książka)
• Harry Potter i Insygnia Śmierci (książka)
• Harry Potter i Insygnia Śmierci: część druga (film)
• Harry Potter i Insygnia Śmierci: część druga (gra)
• Harry Potter i Przeklęte Dziecko (tylko wspomniany)
• Harry Potter i Przeklęte Dziecko (książka) (tylko wspomniany)
• Baśnie Barda Beedle'a (tylko wspomniany)
• LEGO Harry Potter: Lata 1-4 (wycięty z ostatecznej wersji)
• LEGO Harry Potter: Lata 5-7
• Pottermore (tylko wspomniane)