Harry Potter Wiki

CZYTAJ WIĘCEJ

Harry Potter Wiki
Harry Potter Wiki
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: VisualEditor apiedit
mNie podano opisu zmian
(Nie pokazano 44 wersji utworzonych przez 19 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  +
{{Postać||{{Medal}}
{{Cytat|Wsadź mu paluszki do dziurek, rozkwaś nosek, wytargaj za uszka...|Kpiny Irytka na widok bójki Zgredka i Stworka}}{{Postać infobox
 
| grafika = Irytek2.jpg
+
|grafika = Iryt Pottermore.png
  +
|tytuł =
| urodziny =
 
  +
* [[Duch]]
| śmierć =
 
  +
* Poltergeist
| tytuł = [[Duch]]<br>poltergeist
 
| płeć = M
+
|płeć = M
| przynależność = [[Hogwart]]
+
|przynależność = [[Szkoła Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie]]
| aktor =
+
|pseudonim =
  +
* Iryś
||Irytek|pseudonim = Iryś}}'''Irytek''' (ang. ''Peeves'') — [[poltergeist]] mieszkający w [[Hogwart| Hogwarcie]]. Największa zmora woźnego [[Argus Filch|Argusa Filcha]]. Z największą przyjemnością utrudnia życie uczniom i personelowi [[Hogwart]]u; płata złośliwe i niezbyt mądre dowcipy, takie jak: zalewanie łazienki wodą, zalepianie dziurek od klucza gumą do żucia, oblewanie uczniów wodą i atramentem. Uwielbia wywoływać chaos i zamieszanie. Niekończącą się walkę z Irytkiem, zaczął pierwszy woźny Hogwartu powołany przez czterech założycieli: [[Hankerton Humble]].
 
  +
* Iryt
  +
|włosy = Czarne
  +
|oczy = Czarne <ref name="Pottermore">''[[Pottermore]] - ''[https://www.pottermore.com/writing-by-jk-rowling/peeves Writing by J.K. Rowling: "Peeves"]</ref>
  +
|aktor =
  +
* [[Rik Mayall]] {{comment|sceny z jego udziałem zostały wycięte}}
  +
* [[Chris Crosby]] {{comment|w komputerowych adaptacjach}}
  +
* [[Stefan Knothe]] {{comment|polski dubbing w grach}}
  +
}}
 
{{Cytat|Wsadź mu paluszki do dziurek, rozkwaś nosek, wytargaj za uszka...|Kpiny Irytka na widok bójki Zgredka i Stworka|Harry Potter i Książę Półkrwi (książka)}}
 
'''Irytek''' (ang. ''Peeves'') — [[poltergeist]], mieszkający w [[Hogwart|Hogwarcie]]. Największa zmora woźnego [[Argus Filch|Argusa Filcha]]. Z największą przyjemnością utrudniał życie uczniom i personelowi Hogwartu; płatał złośliwe i niezbyt mądre dowcipy, takie jak: zalewanie łazienki wodą, zalepianie dziurek od klucza gumą do żucia, oblewanie uczniów wodą i atramentem. Uwielbiał wywoływać chaos i zamieszanie. Niekończącą się walkę z Irytkiem zaczął pierwszy woźny Hogwartu powołany przez czterech założycieli: [[Hankerton Humble]].
   
  +
== Biografia ==
==Wpływanie na Irytka==
 
  +
=== 1876 rok ===
W historii [[Hogwart]]u widniały próby usunięcia Irytka z zamku, jednak wszystkie były nieudane, a niektóre także pogarszały zachowanie ducha. W [[1876]] roku [[Rancorous Carpe]], stworzył wymyślną pułapkę, jednak Irytek łatwo sobie z nią poradził, wywołując jeszcze większy zamęt i zmuszając mieszkańców zamku do ewakuacji. Uspokojenie Irytka, kosztowało Hogwart kilka przyzwoleń i wyrzeczeń: na przykład duchowi wolno było raz w tygodniu wziąć kąpiel w łazience chłopców, rzucać czerstwym chlebem oraz dostał on także nowy kapelusz<ref>''[[Pottermore]]''</ref>.
 
  +
[[File:PeevesJKR.jpg|thumb|175x175px]]
Jedyną postacią, której tak naprawdę boi się Irytek, jest [[Krwawy Baron]], lecz posiada również respekt przed [[Albus Dumbledore|Dumbledore'em]]. Wyjątkowo raz posłuchał się [[Fred Weasley|Freda]] i [[George Weasley|George'a]] Weasleyów, którzy uciekając ze szkoły polecili dręczyć [[Dolores Jane Umbgride|Dolores Umbridge]]- tymczasową dyrektorkę Hogwartu.
 
  +
W historii [[Hogwart]]u pojawiały się próby usunięcia Irytka z zamku, jednak wszystkie były nieudane, a niektóre także pogarszały zachowanie ducha. W [[1876]] roku [[Rancorous Carpe]] stworzył wymyślną pułapkę. Jako przynęty użył on różnych broni, gdyż przypuszczał, że Irytek nie będzie mógł się im oprzeć. Sama pułapka składała się z zaczarowanego, szklanego klosza wzmocnionego dodatkowymi zaklęciami, który woźny miał zamiar upuścić na poltergeista gdy znajdzie się on na miejscu. Sprawy poszły jednak nie po myśli Rancorusa — Irytek nie tylko z łatwością rozbił klosz, zasypując cały korytarz odłamkami szkła, ale także opuścił pułapkę uzbrojony w kilka pałaszy, kuszę, garłacz i miniaturową armatę. Zamek został ewakuowany na trzy dni, ponieważ Irytek bawił się strzelając z okien i grożąc wszystkim śmiercią.
   
  +
Dyrektor Hogwartu, [[Eupraxia Mole]], by uspokoić Irytka zgodziła się podpisać z nim kontrakt, w którym zapewniła mu kilka przywilejów: duchowi wolno było raz w tygodniu wziąć kąpiel w [[Łazienka chłopców na parterze|łazience chłopców na parterze]] i brać z kuchni czerstwy chleb do rzucania. Miał on także dostać kapelusz od [[Madame Bonhabille]] z [[Paryż]]a<ref name="Pottermore" />.
==Wygląd==
 
Wyglądem przypomina małego człowieczka ze złośliwymi oczkami i szerokimi ustami. Unosi się w powietrzu, często krzyżując nogi. Potrafił stawać się niewidzialnym tak, jak [[Zgredek]].
 
   
==J.K. Rowling o Irytku==
+
=== 1991-1992 rok ===
  +
Irytek był tematem dyskusji między duchami przed [[Uczta powitalna|ucztą powitalną]] w [[1991]] roku. [[Gruby Mnich]] był zdania, że należy mu wybaczać różne postępki. Z kolei [[Sir Nicholas de Mimsy−Porpington|Prawie Bezgłowy Nick]] uważał, że wykorzystał on wszystkie szanse na jakie zasługiwał, a mimo to wciąż szarga ich opinię.
{{Cytat|Tak. Irytka można porównać do źle działającej instalacji w bardzo starym budynku, a zważywszy, że Dumbledore jest znacznie lepszy w naprawach niż większość ludzi, może sprawić, że Irytek będzie „działać” lepiej przez parę tygodni, ale w końcu i tak zacznie „przeciekać” na nowo. Ale czy naprawdę byście chcieli żeby Irytek zniknął? Tak uczciwie?| J.K. Rowling|http://www.mediarodzina.com.pl/nowa/harry_potter/tresc.php?id=231}}
 
   
  +
[[Plik:Irytek_Percy.jpg|thumb|left]]
==Ciekawostki==
 
  +
Kiedy po uczcie [[Percy Weasley]] prowadził pierwszoroczniaków do [[Pokój wspólny Gryffindoru|pokoju wspólnego Gryffindoru]], napotkał niewidzialnego Irytka, który unosił się w powietrzu przed nimi, trzymając wiązkę lasek. Gdy prefekt zagroził mu, że pójdzie po [[Krwawy Baron|Krwawego Barona]], poltergeist pojawił się i zaczął straszyć uczniów rzucając się gwałtownie w ich stronę. Gdy Percy ponowił swoją groźbę, Irytek upuścił laski na głowę [[Neville Longbottom|Neville'a]] i odleciał, bębniąc po drodze w tablice z herbami.
* Jego postać została usunięta z filmu. W usuniętych scenach w Irytka wcielił się [[Rik Mayall]].
 
  +
  +
Irytek znajdował się w klasie, do której profesor [[Minerwa McGonagall|McGonagall]] przyprowadziła [[Oliver Wood|Olivera Wooda]], aby przedstawić mu nowego [[Szukający|szukającego]] — [[Harry Potter|Harry'ego Pottera]]. Poltergeist wypisywał na tablicy sprośne słowa, a kiedy nauczycielka kazała mu wyjść, wrzucił kredę do kosza i opuścił pomieszczenie głośno przeklinając.
  +
  +
Gdy Harry, [[Ron Weasley|Ron]], [[Hermiona Granger|Hermiona]] i Neville uciekali przed [[Argus Filch|Argusem Filchem]], po tym jak prawie zostali przez niego przyłapani w nocy w [[Izba Pamięci|Izbie Pamięci]], napotkali na swojej drodze Irytka. Pomimo że prosili go, aby nie wydał ich woźnemu, to poltergeist zawołał na cały głos, zdradzając ich lokalizację. Jednak gdy Filch przyszedł i próbował się dowiedzieć w którą stronę poszli, Irytek droczył się z woźnym i nie wyjawił mu tej informacji.
  +
  +
Ron podejrzewał, że to właśnie Irytek wpuścił [[troll]]a do lochów podczas uczty w [[Noc Duchów]]. Gdy Harry i Hermiona szli do [[Rubeus Hagrid|Hagrida]] aby zabrać od niego [[Norberta|Norbertę]], poltergeist ćwiczył grę w tenisa odbijając piłkę od ściany w [[Sala wejściowa|sali wejściowej]].
  +
  +
Kiedy Harry, Ron i Hermiona szli, aby dostać się do [[Kamień Filozoficzny|Kamienia Filozoficznego]], spotkali Irytka na schodach wiodących na trzecie piętro. Obluzował on tam chodnik licząc, że ktoś się wywróci. Pomimo, że uczniowie znajdowali się pod [[Peleryna−niewidka|peleryną-niewidką]], to poltergeist zorientował się, że ktoś tam jest. Harry, udając Krwawego Barona, oszukał Irytka i wystraszył go oraz nakazał mu przebywać tej nocy z dala od tego miejsca. Duszek szybko wypełnił polecenie i oddalił się.
  +
  +
=== 1992-1993 rok ===
  +
{{Cytat|Potter, diabła kumoter <br> Dla niego zabić uczniów trzech <br> To czysta radość, luz i śmiech|Piosenka Irytka po ataku bazyliszka|Harry Potter i Komnata Tajemnic (książka)}}
  +
Jesienią [[1992]] roku Irytek, namówiony przez Prawie Bezgłowego Nicka, zrzucił z dużej wysokości [[Szafka Zniknięć|szafkę zniknięć]] nad [[Biuro Argusa Filcha|biurem]] Argusa Filcha. Pomogło to ocalić Harry'ego od dostania szlabanu, ponieważ rozproszyło to woźnego i zajął się on pisaniem raportu na temat wybryku poltergeista.
  +
  +
[[Plik:Deathday_Party_Pottermore.png|thumb|275px]]
  +
[[31 października]] Irytek wziął udział w [[Przyjęcie w 500-tną rocznicę śmierci Sir Nicholasa|w przyjęciu w 500-tną rocznicę śmierci Sir Nicolasa]]. Aby sprawić przykrość [[Marta Warren|Jęczącej Marcie]] powiedział jej, że Hermiona źle się o niej wyrażała. Gdy zapłakana Marta odleciała, podążył za nią obrażając ją i rzucając w nią spleśniałymi orzeszkami.
  +
  +
Irytek pojawił się, gdy Harry zobaczył kolejne spetryfikowane ofiary [[Bazyliszek Salazara Slytherina|bazyliszka]] — Prawie Bezgłowego Nicka i [[Justyn Finch–Fletchley|Justyna Finch-Fletchley'a]]. Gdy poltergeist spostrzegł co się stało, zawołał na cały głos, że doszło do następnego ataku. Aby zwiększyć panujący chaos, kiedy już zgromadzili się uczniowie i nauczyciele, duszek zaśpiewał piosenkę, w której oskarżał Harry'ego o dokonanie ataku.
  +
  +
=== 1993-1994 rok ===
  +
Na początku [[Rok szkolny 1993/1994|roku szkolnego 1993-1994]], kiedy trzecioklasiści szli z profesorem [[Remus Lupin|Lupinem]] na praktyczne zajęcia z [[Obrona przed Czarną Magią|obrony przed Czarną Magią]], napotkali na swojej drodze Irytka, który był zajęty zapychaniem dziurki do klucza gumą do żucia. Gdy poltergeist zauważył nauczyciela, zaczął go obrażać i zignorował go, gdy ten nakazał mu wyjęcie gumy z zamka. Profesor Lupin nie przejął się tym i rzucił zaklęcie [[Waddiwasi]], które spowodowało, że grudka gumy wyleciała gwałtownie z dziurki od klucza i trafiła Irytka w nos. Duszek odleciał, głośno przeklinając.
  +
  +
[[Plik:Irytek_atakSyriusza.jpg|thumb|275px|left]]
  +
[[31 października]] Irytek poinformował [[Albus Dumbledore|Albusa Dumbledore'a]] gdzie ukryła się [[Gruba Dama]] po tym jak została zaatakowana. Powiedział także, że napastnikiem był zbiegły więzień — [[Syriusz Black]]. Poltergeist był zachwycony zaistniałą sytuacją i cieszył się z cudzego nieszczęścia. W dniu meczu [[quidditch]]a między [[Gryffindor]]em a [[Hufflepuff]]em, Irytek obudził Harry'ego o godzinie wpół do piątej dmuchając mu w ucho.
  +
  +
Gdy Harry po raz pierwszy spojrzał na [[Mapa Huncwotów|Mapę Hunctwotów]], zobaczył na niej Irytka, który znajdował się w sali trofeów. Kiedy Hermiona i Harry szli, żeby uratować Syriusza Blacka przed oddaniem go w ręce [[dementor]]ów, musieli się ukryć przed poltergeistem, który latał po korytarzu i zanosił się śmiechem. Prawdopodobnie był podniecony tym, co miało się stać ze zbiegłym więźniem.
  +
  +
=== 1994-1995 rok ===
  +
{{Cytat|Ja nic nie robię! — zarechotał Irytek, ciskając wodną bombę w grupkę dziewcząt z piątej klasy, które z wrzaskiem dały nurka do Wielkiej Sali. — Przecież i tak już są przemoczeni! Mały wodotrysk! Łiiiii! — I rzucił kolejną bombę w grupkę drugoklasistów, którzy własnie weszli do środka|Irytek przed ucztą powitalną|Harry Potter i Czara Ognia (książka)}}
  +
[[Plik:Peeves.gif|thumb]]
  +
Przed ucztą powitalną w [[1994]] roku Irytek rzucał w uczniów balonami wypełnionymi wodą. Poltergeist nic sobie nie robił z okrzyków profesor McGonagall, nakazującej mu przylecieć do niej i zakończył zabawę dopiero, gdy skończyły się mu pociski. Nieco wcześniej, podczas narady duchów, podjęto decyzję, że Irytek nie może wziąć udziału w uczcie, co bardzo go zdenerwowało. W złości zdemolował on [[Kuchnia Hogwartu|kuchnię]] rozrzucając wszędzie naczynia i strasząc pracujące tam [[skrzat]]y.
  +
  +
Kiedy Harry szedł do [[Sowiarnia|sowiarni]] aby wysłać list do Syriusza, Irytek próbował przewrócić na niego olbrzymią wazę. [[23 listopada]], gdy Harry z pomocą Hermiony ćwiczył [[Accio|zaklęcie przywołujące]] w pustej klasie, poltergeist zaczął rzucać krzesłami, myśląc że jest atakowany przez Pottera. Przed świętami Bożego Narodzenia Irytek wielokrotnie ukrywał się w zbrojach i wyśpiewywał sprośne piosenki. Poltergeist został także niesłusznie oskarżony przez Filcha o kradzież [[Złote jajo|złotego jaja]]. Tak naprawdę ten przedmiot upuścił Harry, ale znajdował się wtedy pod peleryną niewidką, więc woźny nie mógł o tym wiedzieć.
  +
  +
=== 1995-1996 rok ===
  +
{{Cytat|Wszyscy sobie myślą, że Potter to cham,<br>Lecz prawda jest inna, powie Iryś wam:<br>Potterek dostał świra i w tym cały kram…|Piosenka Irytka o Harrym|Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)}}
  +
[[2 września]] [[1995]] roku, kiedy Harry szedł do gabinetu profesor McGonagall, napotkał na korytarzu Irytka. Poltergeist był zajęty żonglowaniem kilkoma kałamarzami, a gdy Potter się zbliżył, upuścił dwa z nich na ziemię. Zaczął też go obrażać i wyśpiewywać ułożoną przez siebie piosenkę, a gdy udało mu się rozzłościć Harry'ego, odleciał uradowany. Kilka dni później Irytek przygotował dowcip, który polegał na tym, że popiersie [[Paracelsus]]a miało spaść na pierwszą osobę, która koło niego przejdzie.
  +
  +
Na początku [[październik]]a, w pewnej klasie na pierwszym piętrze, poltergeist bawił się wydmuchując przez rurkę unurzane w atramencie kulki papieru i starając się trafić nimi w uczniów. Kiedy jeden z takich pocisków trafił [[Katie Bell]], zaczęła ona rzucać w Irytka wszystkim co miała pod ręką. Gdy rozległ się dzwonek, poltergeist wylał jej na głowę całą butelkę atramentu. Przed świętami Bożego Narodzenia duszek przeszkadzał w rozwieszaniu dekoracji np. próbując owijać łańcuchem ze świecidełkami osobę, która próbowała go zawiesić.
  +
  +
[[Plik:Irytek_blizniacy.jpg|thumb|275px|left]]
  +
Irytek był świadkiem, jak [[Fred Weasley|Fred]] i [[George Weasley]]owie zostali osaczeni przez [[Brygada Inkwizycyjna|brygadę inkwizycyjną]] za zamienienie części korytarza w bagno. Tuż przed tym jak bliźniacy uciekli ze szkoły na miotłach, Fred nakazał poltergeistowi żeby w ich imieniu zrobił piekło [[Dolores Umbridge]]. Irytek na te słowa zdjął swój kapelusz, wyprężył się i zasalutował — była to prawdopodobnie jedyna sytuacja, w której wykonał on polecenie wydane przez ucznia. Od tego czasu poltergeist siał spustoszenie w całym zamku — przewracał meble, rozbijał latarnie, żonglował płonącymi pochodniami na głowami uczniów. Pewnego dnia, podczas śniadania, wrzucił do [[Wielka Sala|Wielkiej Sali]] worek z tarantulami, a kiedy indziej zalał całe drugie piętro, odkręcając do oporu wszystkie kurki w łazienkach. Irytek latał za Dolores Umbridge i za każdym razem, gdy próbowała się odezwać zagłuszał ją, strzelając z malinowej gumy do żucia. Gdy Minerwa McGonagall przyłapała poltergeista na próbie poluzowania kryształowego kandelabra, zamiast go złajać, dyskretnie podpowiedziała mu jak ma to zrobić.
  +
  +
[[Plik:Irytek_Umbridge.jpeg|thumb|275px]]
  +
Kiedy członkowie [[Gwardia Dumbledore'a|Gwardii Dumbledore'a]] zostali przyłapani w gabinecie [[Wielki Inkwizytor Hogwartu|Wielkiego Inkwizytora Hogwartu]], Irytek był zajęty smarowaniem atramentem soczewek szkolnych teleskopów. Dzień przed zakończeniem roku szkolnego, kiedy Dolores Umbridge próbowała opuścić dyskretnie szkołę, została zauważona przez poltergeista. Zaczął on ją gonić okładając na przemian laską i skarpetą pełną kredy.
  +
  +
=== 1996-1997 rok ===
  +
{{Cytat|POTTUŚ ZAPROSIŁ POMYLUNĄ NA PRZYJĘCIE! POTTUŚ KOCHA POMYLUNĄ! POTTUŚ KOOOOOCHA POMYLUUUNĄ!|Irytek o Harrym|Harry Potter i Książę Półkrwi (książka)}}
  +
[[20 grudnia]] [[1996]] roku Irytek był świadkiem, jak Harry zaprosił [[Luna Skamander|Lunę Lovegood]] na [[świąteczne spotkanie Klubu Ślimaka]]. Zaczął wykrzykiwać, że Potter ją kocha, po czym odleciał, rozgłaszając wszystkim tą informację. Niedługo po pierwszej lekcji [[teleportacja|teleportacji]] poltergeist zatrzasnął drzwi na czwartym piętrze i przepuszczał tylko tych, którzy podpalili swoje spodnie. Nie wiadomo ilu uczniów to zrobiło, ale na pewno jedną z ofiar dowcipu był Neville Longbottom.
  +
  +
[[Plik:Irytek_skrzaty.jpg|thumb|275px|left]]
  +
Pod koniec [[1996]] roku, kiedy Harry leżał w [[Skrzydło szpitalne|skrzydle szpitalnym]], wezwał do siebie [[Stworek|Stworka]], aby nakazać mu śledzenie [[Draco Malfoy|Dracona Malfoya]]. Razem z nim aportował się [[Zgredek]], a po chwili pojawił się także Irytek. [[Skrzat domowy|Skrzaty]] były zajęte walką, a poltergeist rzucał w nie kawałkami kredy, aby je jeszcze bardziej rozdrażnić i podjudzał do bójki swoimi okrzykami. Harry rzucił na niego zaklęcie [[Jęzlep]], co spowodowało, że Irytek nie mógł wypowiedzieć ani jednego słowa i odleciał wykonując wulgarne gesty.
  +
  +
W [[kwiecień|kwietniu]] [[1997]] roku, kiedy Harry wracał z [[Pogrzeb Aragoga|pogrzebu Aragoga]], czuł że działanie eliksiru [[Felix Felicis]] zaczyna słabnąć, ponieważ spotkał Irytka na trzecim piętrze. Aby uniknąć wykrycia musiał szybko dać nurka do jednego ze znanych sobie tajnych przejść. [[30 czerwca]] Harry natknął się na poltergeista na korytarzu siódmego piętra, gdy biegł do [[Gabinet Dyrektora Hogwartu|gabinetu Albusa Dumbledore'a]], aby udać się z dyrektorem do [[Jaskinia Horkruksa|jaskini Horkruksa]]. Irytek obrzucił go kawałkami kredy i z łatwością uniknął użytych przez Pottera zaklęć obronnych.
  +
  +
=== 1997-1998 rok ===
  +
{{Cytat|Udało się, dostali w kość, niech żyje Potter nam!<br>A Voldek gnije w piekle, za którym tęsknił sam!|Piosenka Irytka po bitwie o Hogwart|Harry Potter i Insygnia Śmierci (książka)}}
  +
[[Plik:Voldemort's_End_Pottermore.png|thumb|275px]]
  +
[[2 maja]] [[1998]] roku, przed [[Bitwa o Hogwart|bitwą o Hogwart]], profesor McGonagall nakazała Filchowi, żeby znalazł Irytka i przyprowadził go do niej. Woźny był bardzo zdziwiony, ale oddalił się, żeby wykonać polecenie. Poltergeist brał udział w walce, ciskając w śmierciożerców strączkami [[Wnykopieńki|wnykopieniek]], które omotywały im głowy swoimi mackami. Po bitwie Irytek latał po korytarzach i wyśpiewywał piosenkę ułożoną z okazji zwycięstwa.
  +
 
== Wygląd ==
  +
[[Plik:Irytek_ksiazka.jpg|thumb|150px|left]]
  +
Irytek, w przeciwieństwie do innych duchów, posiadał fizyczną formę — nie był przezroczysty i mógł oddziaływać z przedmiotami. Działały na niego przynajmniej niektóre zaklęcia<ref>''[[Harry Potter i Książę Półkrwi (książka)|Harry Potter i Książe Półkrwi]]'', [[Skrzacie ogony]]</ref>. Kiedy chciał, mógł stać się niewidzialny. Unosił się w powietrzu, często ze skrzyżowanymi nogami.
  +
  +
Poltergeist wyglądem przypominał małego człowieczka z płaską i szeroką twarzą, złośliwymi, czarnymi oczkami i szerokimi ustami. Ubierał się w jaskrawe kolory — na głowie nosił pomarańczowy kapelusz z dzwoneczkami, a na szyi miał muszkę.
  +
  +
== Osobowość ==
  +
{{Cytat|Jak gdzieś jest raban, to o każdej porze<br> Wezwij Irytka, będzie jeszcze gorzej!|Piosenka Irytka o nim samym|Harry Potter i Książę Półkrwi (książka)}}
  +
Największą radość sprawiało Irytkowi robienie zamieszania. Lubił, kiedy panował chaos i samemu starał się go powiększać. Cieszył się, gdy innych spotykało nieszczęście lub byli czymś zmartwieni. Wyśmiewał się ze wszystkich dokoła i obrażał ich, czerpiąc z tego przyjemność. Często starał się doprowadzić innych do gniewu i rozpaczy. Nie zastanawiał się nad konsekwencjami swoich działań.
  +
  +
Irytek był bardzo niezależny. Nie uznawał nad sobą żadnej władzy i często nie słuchał nawet nauczycieli w [[Hogwart|Hogwarcie]], chociaż okazywał im pewien szacunek. Bał się tylko [[Krwawy Baron|Krwawego Barona]] i spełniał jego polecenia, ale czuł też respekt przed Albusem Dumbledore'em. Poltergeist traktował uczniów jedynie jako ofiary swoich żartów i tylko raz posłuchał się [[Fred Weasley|Freda]] i [[George Weasley|George'a]] Weasleyów, którzy uciekając ze szkoły polecili dręczyć [[Dolores Jane Umbgride|Dolores Umbridge]] — tymczasową dyrektorkę Hogwartu. Irytek często przygotowywał dowcipy, chociaż zwykle były one mało wyszukane, a czasami niebezpieczne. Liczyła się dla niego tylko zabawa.
  +
  +
Poltergeist lubił układać piosenki, zwykle obraźliwe, i wyśpiewywać je na cały głos. Nie miał oporów przed podsłuchiwaniem innych i rozgadywaniem ich sekretów. Gdy wpadał w złość niszczył wszystko co wpadło mu w ręce i czynił spustoszenie w okolicy. Irytek używał wulgarnych i sprośnych słów, a także wypisywał je w różnych miejscach. Często śmiał się złośliwie, szczególnie gdy udał mu się jakiś dowcip.
  +
  +
Pomimo licznych wad, Irytek był lojalny wobec szkoły. Udowodnił to, walcząc w jej obronie podczas [[Bitwa o Hogwart|bitwy o Hogwart]]. Nie popierał [[Voldemort]]a i cieszył się, kiedy poniósł on klęskę i zginął. Świętował razem z innymi zwycięstwo nad [[śmierciożercy|śmierciożercami]].
  +
  +
== Relacje ==
  +
=== Z Fredem i George'em Weasleyami ===
  +
[[Plik:Fred i George Weasley'owie.jpg|thumb]]
  +
  +
{{Cytat|Irytku, zrób [[Dolores Umbridge|jej]] piekło w naszym imieniu|[[Fred Weasley]] do Irytka podczas ucieczki ze szkoły|Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)}}
  +
  +
Irytek nigdy nie okazywał bliźniakom szacunku i nie przepuścił okazji, aby zrobić im psikusa. Czasami Weasleyom udawało się namówić go do pomocy w zrobieniu jakiegoś dowcipu, ale była to rzadkość. Wszystkich mieszkańców [[Hogwart]]u zadziwiła postawa Irytka, kiedy w [[1996]] roku poltergeist zasalutował [[Ucieczka Freda i George'a Weasleyów|uciekającym]] bliźniakom. Fred poprosił go o zrobienie "piekła" [[Dolores Umbridge]], z czego duszek się wywiązał, siejąc zamęt w szkole.
  +
  +
=== Z Argusem Filchem ===
  +
[[Plik:Filch.jpg|thumb|left]]
  +
  +
{{Cytat|Co, nie uskarżałeś się na niego [Irytka] przez ćwierć stulecia? Idź i sprowadź go tutaj natychmiast!|[[Minerwa McGonagall]] do Argusa Filcha|Harry Potter i Insygnia Śmierci (książka)}}
  +
  +
[[Argus Filch]] przez dwadzieścia pięć lat toczył wojnę z Irytkiem. Aby rozzłościć woźnego, duch zamykał w zbrojach [[Pani Norris|Panią Norris]] — kota Filcha. Z ochotą przystał na propozycję [[Sir Nicholas de Mimsy−Porpington|Prawie Bezgłowego Nicka]] i roztrzaskał komodę tuż nad biurem woźnego. Powiększał także bałagan i niszczył wiele przedmiotów, dodając woźnemu dużo pracy. Z kolei Filch sporządzał raporty o działaniach poltergeista i starał się, aby Ministerstwo Magii usunęło go ze szkoły. Prawie mu się to udało — kiedy dyrektorką została Dolores Umbridge prosiła Ministra Magii, żeby podpisał odpowiednie zarządzenie. Możliwe jest, że kontynuowali swoją wojnę po [[Bitwa o Hogwart|bitwie o Hogwart]].
  +
  +
=== Z Krwawym Baronem ===
  +
[[Plik:Krwawy_baron.jpg|thumb]]
  +
[[Krwawy Baron]] był jedyną osobą w Hogwarcie, której bał się Irytek. [[Percy Weasley]] mówił, że poltergeist słuchał tylko ducha [[Slytherin]]u. Nie wiadomo, czym Baron zasłużył sobie taki szacunek u Irytka. Podczas [[Rok szkolny 1991/1992|pierwszego roku]] w Hogwarcie [[Harry Potter]] naśladował głos Krwawego Barona, aby móc spokojnie chodzić po szkole bez towarzystwa złośliwego Irytka. Nauczyciele i uczniowie często straszyli poltergeista, że pójdą po Krwawego Barona, co czasami pozwalało im zapanować nad duszkiem.
  +
  +
=== Z Dolores Umbridge ===
  +
[[Plik:Dolores_Umbridge.PNG|thumb|100px|left]]
  +
Po tym, jak Fred i George Weasleyowie nakazali Irytkowi zrobić piekło Dolores Umbridge, poltergeist robił wszystko aby utrudnić jej życie. Siał spustoszenie w całej szkole, a czasami latał za dyrektorką i gdy próbowała się odezwać strzelał z gumy do żucia. Z kolei Umbridge popierała postulat Filcha i dążyła do usunięcia Irytka z Hogwartu, a nawet prosiła Ministra Magii o wydanie takiego zarządzenia. Poltergeist nie miał do niej ani trochę szacunku i kiedy opuszczała szkołę, to gonił za nią, okładając ją laską i skarpetą wypełnioną kredą.
  +
  +
=== Z Albusem Dumbledore'em ===
  +
[[Plik:Albus_dumbledore.jpg|thumb]]
  +
Pomimo że Irytek nikomu za bardzo nie okazywał szacunku, to jednak czuł respekt przed [[Albus Dumbledore|Albusem Dumbledore'em]]. Spełniał jego polecenia, a nawet powstrzymywał się od wygłupów w jego obecności. Z kolei dyrektor tolerował poltergeista w szkole i nie starał się go usunąć z Hogwartu, pomimo ciągłych skarg Argusa Filcha.
  +
  +
=== Z Harrym Potterem ===
  +
[[Plik:Harry4444.jpeg|thumb|left]]
  +
  +
{{Dialog a-b-a|Irytek|O, a oto i nasz Świrry Potter!|Harry Potter|Odwal się, Irytku.|Oooch, Głupoterrowi znowu odbiło! Co tym razem, Durnoterku? Słyszysz głosy? Masz zwidy? Mówisz… JĘZYKAMI?|Kłótnia Harry'ego i Irytka|Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)}}
  +
  +
Tak jak wszystkim uczniom, tak również Harry'emu, Irytek uwielbiał płatać dowcipy. Często śpiewał o nim obraźliwe piosenki i rozsiewał plotki na jego temat. Dla Pottera poltergeist bardzo często był przeszkodą w poruszaniu się po zamku, szczególnie w nocy. Harry zazwyczaj starał się go unikać i chować przed nim, aby nie zostać wykrytym. Kiedy dochodziło do spotkania czasami udawało mu się przepędzić Irytka, na przykład używając zaklęcia [[Jęzlep]] lub udając Krwawego Barona, jednak zazwyczaj poltergeistowi udawało się go zdenerwować, po czym zachwycony odlatywał. Pomimo napiętych stosunków po [[Bitwa o Hogwart|bitwie o Hogwart]] duszek śpiewał piosenkę w której chwalił Harry'ego za pokonanie Voldemorta.
  +
  +
=== Z uczniami i nauczycielami Hogwartu ===
  +
Irytek często dokuczał uczniom. Z początkiem każdego roku szkolnego dawał się we znaki szczególnie pierwszorocznym, kiedy to wysypywał im zawartość koszy na śmieci na głowy, rzucał kredą lub znienacka łapał za nosy, krzycząc: "''Mam twój nochal!''". Nie dość, że nie pomagał im w znajdowaniu właściwej drogi, to dodatkowo zamykał drzwi na klucz lub zakładał pułapki, utrudniając wszystkim poruszanie się po zamku. Nie oszczędzał też starszych uczniów, którym płatał najróżniejsze dowcipy, obrażał ich i starał się rozzłościć. Większość uczniów bała się Irytka i starała się go unikać wiedząc, że ze spotkania z nim nie wynika nic dobrego. Poltergeist nie słuchał nawet prefektów, którzy próbowali go uspokoić i zazwyczaj ignorował ich polecenia.
  +
  +
Nauczyciele starali się wpłynąć na Irytka, szczególnie gdy za bardzo rozrabiał. Poltergeist okazywał im pewien szacunek i czasami wykonywał ich rozkazy, ale niekiedy dokuczał im i obrażał ich. Pokazał to swoim zachowaniem wobec [[Remus Lupin|Remusa Lupina]] oraz w [[1996]] roku, kiedy dyrektorem została Dolores Umbridge.
  +
  +
== Etymologia ==
  +
Imię Irytka pochodzi od angielskiego słowa ''peeve'', które oznacza ''irytować'', ''rozdrażniać''<ref>''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka)|Harry Potter i Kamień Filozoficzny]]'', Kilka słów od tłumacza</ref>.
  +
  +
== Za kulisami ==
  +
[[Plik:Irytek_film.jpg|thumb|150px|right|Szkic koncepcyjny do filmu]]
  +
* Irytek pojawił się we wszystkich książkach i pierwszych trzech grach, ale nie wystąpił w żadnym filmie. Scena z jego udziałem została nagrana do [[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka)|filmowej adaptacji]] ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka)|Harry'ego Pottera i Kamienia Filozoficznego]]'', jednak została później usunięta i nigdy jej nie opublikowano. W rolę poltergeista wcielił się [[Rik Mayall]].
  +
* W grach kilkukrotnie trzeba walczyć z Irytkiem. W grze ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (gra)|Harry Potter i Kamień Filozoficzny]]'' można go pokonać za pomocą zaklęcia [[Flipendo]], w grze ''[[Harry Potter i Komnata Tajemnic (gra)|Harry Potter i Komnata Tajemnic]]'' walczy się używając czaru [[Skurge]], a w grze ''[[Harry Potter i więzień Azkabanu (gra)|Harry Potter i Więzień Azkabanu]]'' — [[Rictusempra]].
  +
* Pomimo że Irytek nie pojawił się w grze ''[[Harry Potter i Zakon Feniksa (gra)|Harry Potter i Zakon Feniksa]]'', to niektórzy uczniowie wspominają o nim.
  +
* We wszystkich grach, w oryginale, poltergeist był dubbingowany przez [[Chris Crosby|Chrisa Crosby'ego]]. W polskiej wersji językowej gry ''[[Harry Potter i Komnata Tajemnic (gra)|Harry Potter i Komnata Tajemnic]]'', Irytkowi podkładał głos [[Stefan Knothe]].
  +
* Ulubioną postacią [[Oliver Phelps|Olivera Phelpsa]], w serii o Harrym Potterze był Irytek<ref>[http://www.leakynews.com/megacon-qa-with-james-oliver-phelps/ LeakyNews - MegaCon Q&A with James & Oliver Phelps]</ref>.
  +
* Postać Irytka została wspomniana tylko w jednym filmie — krótkiej produkcji ''[[Torebka Królowej]]''. Harry Potter powiedział w niej, że poltergeist użył urodzin królowej jako pretekstu do rzucania w uczniów kolorowymi jajkami podczas śniadania.
  +
 
== Ciekawostki ==
 
* W jednym z wywiadów [[J.K. Rowling]] tak powiedziała o poltergeiście: ''"Irytka można porównać do źle działającej instalacji w bardzo starym budynku, a zważywszy, że Dumbledore jest znacznie lepszy w naprawach niż większość ludzi, może sprawić, że Irytek będzie „działać” lepiej przez parę tygodni, ale w końcu i tak zacznie „przeciekać” na nowo. Ale czy naprawdę byście chcieli żeby Irytek zniknął? Tak uczciwie?"''<ref>[http://www.xxhogwartxx.pun.pl/viewprintable.php?id=198 xxhogwartxx]</ref>.
  +
* Jedną z rad, jakich udzielił Harry Potter swojemu synowi, [[Albus Severus Potter|Albusowi]], na [[Peron 9¾|peronie 9¾]] było, żeby nie zadawał się w szkole z Irytkiem.
   
 
== Występowanie ==
 
== Występowanie ==
  +
[[Plik:Lego Irytek.png|thumb|right|Irytek jako figurka LEGO]]
 
* ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka)]]'' {{comment|pierwsze wystąpienie}}
 
* ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka)]]'' {{comment|pierwsze wystąpienie}}
 
* ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (film)]]''
 
* ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (film)]]''
Linia 37: Linia 177:
 
* ''LEGO Harry Potter: Budowa Magicznego Świata''
 
* ''LEGO Harry Potter: Budowa Magicznego Świata''
 
* ''LEGO Harry Potter: Postacie Magicznego Świata''
 
* ''LEGO Harry Potter: Postacie Magicznego Świata''
* ''[[Lego Harry Potter: Lata 1-4|LEGO Harry Potter: Lata 1-4]]''
+
* ''[[LEGO Harry Potter: Lata 1-4]]''
  +
* ''[[LEGO Harry Potter]]''
 
* ''[[Pottermore]]''
 
* ''[[Pottermore]]''
  +
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
   
Linia 44: Linia 186:
 
[[fr:Peeves]]
 
[[fr:Peeves]]
 
[[ru:Пивз]]
 
[[ru:Пивз]]
[[fi:Riesu]]
 
 
[[ja:ピーブズ]]
 
[[ja:ピーブズ]]
  +
[[es:Peeves]]
 
[[fi:Riesu]]
  +
[[nl:Foppe de Klopgeest]]
  +
[[no:Gnav]]
  +
[[uk:Півз]]
  +
[[zh:皮皮鬼]]
 
[[Kategoria:Duchy]]
 
[[Kategoria:Duchy]]
 
[[Kategoria:Poeci]]
 
[[Kategoria:Poeci]]

Wersja z 15:55, 9 kwi 2019

Szablon:Postać

„Wsadź mu paluszki do dziurek, rozkwaś nosek, wytargaj za uszka...”
— Kpiny Irytka na widok bójki Zgredka i Stworka[źródło]

Irytek (ang. Peeves) — poltergeist, mieszkający w Hogwarcie. Największa zmora woźnego Argusa Filcha. Z największą przyjemnością utrudniał życie uczniom i personelowi Hogwartu; płatał złośliwe i niezbyt mądre dowcipy, takie jak: zalewanie łazienki wodą, zalepianie dziurek od klucza gumą do żucia, oblewanie uczniów wodą i atramentem. Uwielbiał wywoływać chaos i zamieszanie. Niekończącą się walkę z Irytkiem zaczął pierwszy woźny Hogwartu powołany przez czterech założycieli: Hankerton Humble.

Biografia

1876 rok

PeevesJKR

W historii Hogwartu pojawiały się próby usunięcia Irytka z zamku, jednak wszystkie były nieudane, a niektóre także pogarszały zachowanie ducha. W 1876 roku Rancorous Carpe stworzył wymyślną pułapkę. Jako przynęty użył on różnych broni, gdyż przypuszczał, że Irytek nie będzie mógł się im oprzeć. Sama pułapka składała się z zaczarowanego, szklanego klosza wzmocnionego dodatkowymi zaklęciami, który woźny miał zamiar upuścić na poltergeista gdy znajdzie się on na miejscu. Sprawy poszły jednak nie po myśli Rancorusa — Irytek nie tylko z łatwością rozbił klosz, zasypując cały korytarz odłamkami szkła, ale także opuścił pułapkę uzbrojony w kilka pałaszy, kuszę, garłacz i miniaturową armatę. Zamek został ewakuowany na trzy dni, ponieważ Irytek bawił się strzelając z okien i grożąc wszystkim śmiercią.

Dyrektor Hogwartu, Eupraxia Mole, by uspokoić Irytka zgodziła się podpisać z nim kontrakt, w którym zapewniła mu kilka przywilejów: duchowi wolno było raz w tygodniu wziąć kąpiel w łazience chłopców na parterze i brać z kuchni czerstwy chleb do rzucania. Miał on także dostać kapelusz od Madame Bonhabille z Paryża[1].

1991-1992 rok

Irytek był tematem dyskusji między duchami przed ucztą powitalną w 1991 roku. Gruby Mnich był zdania, że należy mu wybaczać różne postępki. Z kolei Prawie Bezgłowy Nick uważał, że wykorzystał on wszystkie szanse na jakie zasługiwał, a mimo to wciąż szarga ich opinię.

Irytek Percy

Kiedy po uczcie Percy Weasley prowadził pierwszoroczniaków do pokoju wspólnego Gryffindoru, napotkał niewidzialnego Irytka, który unosił się w powietrzu przed nimi, trzymając wiązkę lasek. Gdy prefekt zagroził mu, że pójdzie po Krwawego Barona, poltergeist pojawił się i zaczął straszyć uczniów rzucając się gwałtownie w ich stronę. Gdy Percy ponowił swoją groźbę, Irytek upuścił laski na głowę Neville'a i odleciał, bębniąc po drodze w tablice z herbami.

Irytek znajdował się w klasie, do której profesor McGonagall przyprowadziła Olivera Wooda, aby przedstawić mu nowego szukającegoHarry'ego Pottera. Poltergeist wypisywał na tablicy sprośne słowa, a kiedy nauczycielka kazała mu wyjść, wrzucił kredę do kosza i opuścił pomieszczenie głośno przeklinając.

Gdy Harry, Ron, Hermiona i Neville uciekali przed Argusem Filchem, po tym jak prawie zostali przez niego przyłapani w nocy w Izbie Pamięci, napotkali na swojej drodze Irytka. Pomimo że prosili go, aby nie wydał ich woźnemu, to poltergeist zawołał na cały głos, zdradzając ich lokalizację. Jednak gdy Filch przyszedł i próbował się dowiedzieć w którą stronę poszli, Irytek droczył się z woźnym i nie wyjawił mu tej informacji.

Ron podejrzewał, że to właśnie Irytek wpuścił trolla do lochów podczas uczty w Noc Duchów. Gdy Harry i Hermiona szli do Hagrida aby zabrać od niego Norbertę, poltergeist ćwiczył grę w tenisa odbijając piłkę od ściany w sali wejściowej.

Kiedy Harry, Ron i Hermiona szli, aby dostać się do Kamienia Filozoficznego, spotkali Irytka na schodach wiodących na trzecie piętro. Obluzował on tam chodnik licząc, że ktoś się wywróci. Pomimo, że uczniowie znajdowali się pod peleryną-niewidką, to poltergeist zorientował się, że ktoś tam jest. Harry, udając Krwawego Barona, oszukał Irytka i wystraszył go oraz nakazał mu przebywać tej nocy z dala od tego miejsca. Duszek szybko wypełnił polecenie i oddalił się.

1992-1993 rok

„Potter, diabła kumoter
Dla niego zabić uczniów trzech
To czysta radość, luz i śmiech”
— Piosenka Irytka po ataku bazyliszka[źródło]

Jesienią 1992 roku Irytek, namówiony przez Prawie Bezgłowego Nicka, zrzucił z dużej wysokości szafkę zniknięć nad biurem Argusa Filcha. Pomogło to ocalić Harry'ego od dostania szlabanu, ponieważ rozproszyło to woźnego i zajął się on pisaniem raportu na temat wybryku poltergeista.

Deathday Party Pottermore

31 października Irytek wziął udział w w przyjęciu w 500-tną rocznicę śmierci Sir Nicolasa. Aby sprawić przykrość Jęczącej Marcie powiedział jej, że Hermiona źle się o niej wyrażała. Gdy zapłakana Marta odleciała, podążył za nią obrażając ją i rzucając w nią spleśniałymi orzeszkami.

Irytek pojawił się, gdy Harry zobaczył kolejne spetryfikowane ofiary bazyliszka — Prawie Bezgłowego Nicka i Justyna Finch-Fletchley'a. Gdy poltergeist spostrzegł co się stało, zawołał na cały głos, że doszło do następnego ataku. Aby zwiększyć panujący chaos, kiedy już zgromadzili się uczniowie i nauczyciele, duszek zaśpiewał piosenkę, w której oskarżał Harry'ego o dokonanie ataku.

1993-1994 rok

Na początku roku szkolnego 1993-1994, kiedy trzecioklasiści szli z profesorem Lupinem na praktyczne zajęcia z obrony przed Czarną Magią, napotkali na swojej drodze Irytka, który był zajęty zapychaniem dziurki do klucza gumą do żucia. Gdy poltergeist zauważył nauczyciela, zaczął go obrażać i zignorował go, gdy ten nakazał mu wyjęcie gumy z zamka. Profesor Lupin nie przejął się tym i rzucił zaklęcie Waddiwasi, które spowodowało, że grudka gumy wyleciała gwałtownie z dziurki od klucza i trafiła Irytka w nos. Duszek odleciał, głośno przeklinając.

Irytek atakSyriusza

31 października Irytek poinformował Albusa Dumbledore'a gdzie ukryła się Gruba Dama po tym jak została zaatakowana. Powiedział także, że napastnikiem był zbiegły więzień — Syriusz Black. Poltergeist był zachwycony zaistniałą sytuacją i cieszył się z cudzego nieszczęścia. W dniu meczu quidditcha między Gryffindorem a Hufflepuffem, Irytek obudził Harry'ego o godzinie wpół do piątej dmuchając mu w ucho.

Gdy Harry po raz pierwszy spojrzał na Mapę Hunctwotów, zobaczył na niej Irytka, który znajdował się w sali trofeów. Kiedy Hermiona i Harry szli, żeby uratować Syriusza Blacka przed oddaniem go w ręce dementorów, musieli się ukryć przed poltergeistem, który latał po korytarzu i zanosił się śmiechem. Prawdopodobnie był podniecony tym, co miało się stać ze zbiegłym więźniem.

1994-1995 rok

„Ja nic nie robię! — zarechotał Irytek, ciskając wodną bombę w grupkę dziewcząt z piątej klasy, które z wrzaskiem dały nurka do Wielkiej Sali. — Przecież i tak już są przemoczeni! Mały wodotrysk! Łiiiii! — I rzucił kolejną bombę w grupkę drugoklasistów, którzy własnie weszli do środka”
— Irytek przed ucztą powitalną[źródło]
Peeves

Przed ucztą powitalną w 1994 roku Irytek rzucał w uczniów balonami wypełnionymi wodą. Poltergeist nic sobie nie robił z okrzyków profesor McGonagall, nakazującej mu przylecieć do niej i zakończył zabawę dopiero, gdy skończyły się mu pociski. Nieco wcześniej, podczas narady duchów, podjęto decyzję, że Irytek nie może wziąć udziału w uczcie, co bardzo go zdenerwowało. W złości zdemolował on kuchnię rozrzucając wszędzie naczynia i strasząc pracujące tam skrzaty.

Kiedy Harry szedł do sowiarni aby wysłać list do Syriusza, Irytek próbował przewrócić na niego olbrzymią wazę. 23 listopada, gdy Harry z pomocą Hermiony ćwiczył zaklęcie przywołujące w pustej klasie, poltergeist zaczął rzucać krzesłami, myśląc że jest atakowany przez Pottera. Przed świętami Bożego Narodzenia Irytek wielokrotnie ukrywał się w zbrojach i wyśpiewywał sprośne piosenki. Poltergeist został także niesłusznie oskarżony przez Filcha o kradzież złotego jaja. Tak naprawdę ten przedmiot upuścił Harry, ale znajdował się wtedy pod peleryną niewidką, więc woźny nie mógł o tym wiedzieć.

1995-1996 rok

„Wszyscy sobie myślą, że Potter to cham,
Lecz prawda jest inna, powie Iryś wam:
Potterek dostał świra i w tym cały kram…”
— Piosenka Irytka o Harrym[źródło]

2 września 1995 roku, kiedy Harry szedł do gabinetu profesor McGonagall, napotkał na korytarzu Irytka. Poltergeist był zajęty żonglowaniem kilkoma kałamarzami, a gdy Potter się zbliżył, upuścił dwa z nich na ziemię. Zaczął też go obrażać i wyśpiewywać ułożoną przez siebie piosenkę, a gdy udało mu się rozzłościć Harry'ego, odleciał uradowany. Kilka dni później Irytek przygotował dowcip, który polegał na tym, że popiersie Paracelsusa miało spaść na pierwszą osobę, która koło niego przejdzie.

Na początku października, w pewnej klasie na pierwszym piętrze, poltergeist bawił się wydmuchując przez rurkę unurzane w atramencie kulki papieru i starając się trafić nimi w uczniów. Kiedy jeden z takich pocisków trafił Katie Bell, zaczęła ona rzucać w Irytka wszystkim co miała pod ręką. Gdy rozległ się dzwonek, poltergeist wylał jej na głowę całą butelkę atramentu. Przed świętami Bożego Narodzenia duszek przeszkadzał w rozwieszaniu dekoracji np. próbując owijać łańcuchem ze świecidełkami osobę, która próbowała go zawiesić.

Irytek blizniacy

Irytek był świadkiem, jak Fred i George Weasleyowie zostali osaczeni przez brygadę inkwizycyjną za zamienienie części korytarza w bagno. Tuż przed tym jak bliźniacy uciekli ze szkoły na miotłach, Fred nakazał poltergeistowi żeby w ich imieniu zrobił piekło Dolores Umbridge. Irytek na te słowa zdjął swój kapelusz, wyprężył się i zasalutował — była to prawdopodobnie jedyna sytuacja, w której wykonał on polecenie wydane przez ucznia. Od tego czasu poltergeist siał spustoszenie w całym zamku — przewracał meble, rozbijał latarnie, żonglował płonącymi pochodniami na głowami uczniów. Pewnego dnia, podczas śniadania, wrzucił do Wielkiej Sali worek z tarantulami, a kiedy indziej zalał całe drugie piętro, odkręcając do oporu wszystkie kurki w łazienkach. Irytek latał za Dolores Umbridge i za każdym razem, gdy próbowała się odezwać zagłuszał ją, strzelając z malinowej gumy do żucia. Gdy Minerwa McGonagall przyłapała poltergeista na próbie poluzowania kryształowego kandelabra, zamiast go złajać, dyskretnie podpowiedziała mu jak ma to zrobić.

Irytek Umbridge

Kiedy członkowie Gwardii Dumbledore'a zostali przyłapani w gabinecie Wielkiego Inkwizytora Hogwartu, Irytek był zajęty smarowaniem atramentem soczewek szkolnych teleskopów. Dzień przed zakończeniem roku szkolnego, kiedy Dolores Umbridge próbowała opuścić dyskretnie szkołę, została zauważona przez poltergeista. Zaczął on ją gonić okładając na przemian laską i skarpetą pełną kredy.

1996-1997 rok

„POTTUŚ ZAPROSIŁ POMYLUNĄ NA PRZYJĘCIE! POTTUŚ KOCHA POMYLUNĄ! POTTUŚ KOOOOOCHA POMYLUUUNĄ!”
— Irytek o Harrym[źródło]

20 grudnia 1996 roku Irytek był świadkiem, jak Harry zaprosił Lunę Lovegood na świąteczne spotkanie Klubu Ślimaka. Zaczął wykrzykiwać, że Potter ją kocha, po czym odleciał, rozgłaszając wszystkim tą informację. Niedługo po pierwszej lekcji teleportacji poltergeist zatrzasnął drzwi na czwartym piętrze i przepuszczał tylko tych, którzy podpalili swoje spodnie. Nie wiadomo ilu uczniów to zrobiło, ale na pewno jedną z ofiar dowcipu był Neville Longbottom.

Irytek skrzaty

Pod koniec 1996 roku, kiedy Harry leżał w skrzydle szpitalnym, wezwał do siebie Stworka, aby nakazać mu śledzenie Dracona Malfoya. Razem z nim aportował się Zgredek, a po chwili pojawił się także Irytek. Skrzaty były zajęte walką, a poltergeist rzucał w nie kawałkami kredy, aby je jeszcze bardziej rozdrażnić i podjudzał do bójki swoimi okrzykami. Harry rzucił na niego zaklęcie Jęzlep, co spowodowało, że Irytek nie mógł wypowiedzieć ani jednego słowa i odleciał wykonując wulgarne gesty.

W kwietniu 1997 roku, kiedy Harry wracał z pogrzebu Aragoga, czuł że działanie eliksiru Felix Felicis zaczyna słabnąć, ponieważ spotkał Irytka na trzecim piętrze. Aby uniknąć wykrycia musiał szybko dać nurka do jednego ze znanych sobie tajnych przejść. 30 czerwca Harry natknął się na poltergeista na korytarzu siódmego piętra, gdy biegł do gabinetu Albusa Dumbledore'a, aby udać się z dyrektorem do jaskini Horkruksa. Irytek obrzucił go kawałkami kredy i z łatwością uniknął użytych przez Pottera zaklęć obronnych.

1997-1998 rok

„Udało się, dostali w kość, niech żyje Potter nam!
A Voldek gnije w piekle, za którym tęsknił sam!”
— Piosenka Irytka po bitwie o Hogwart[źródło]
Voldemort's End Pottermore

2 maja 1998 roku, przed bitwą o Hogwart, profesor McGonagall nakazała Filchowi, żeby znalazł Irytka i przyprowadził go do niej. Woźny był bardzo zdziwiony, ale oddalił się, żeby wykonać polecenie. Poltergeist brał udział w walce, ciskając w śmierciożerców strączkami wnykopieniek, które omotywały im głowy swoimi mackami. Po bitwie Irytek latał po korytarzach i wyśpiewywał piosenkę ułożoną z okazji zwycięstwa.

Wygląd

Irytek ksiazka

Irytek, w przeciwieństwie do innych duchów, posiadał fizyczną formę — nie był przezroczysty i mógł oddziaływać z przedmiotami. Działały na niego przynajmniej niektóre zaklęcia[2]. Kiedy chciał, mógł stać się niewidzialny. Unosił się w powietrzu, często ze skrzyżowanymi nogami.

Poltergeist wyglądem przypominał małego człowieczka z płaską i szeroką twarzą, złośliwymi, czarnymi oczkami i szerokimi ustami. Ubierał się w jaskrawe kolory — na głowie nosił pomarańczowy kapelusz z dzwoneczkami, a na szyi miał muszkę.

Osobowość

„Jak gdzieś jest raban, to o każdej porze
Wezwij Irytka, będzie jeszcze gorzej!”
— Piosenka Irytka o nim samym[źródło]

Największą radość sprawiało Irytkowi robienie zamieszania. Lubił, kiedy panował chaos i samemu starał się go powiększać. Cieszył się, gdy innych spotykało nieszczęście lub byli czymś zmartwieni. Wyśmiewał się ze wszystkich dokoła i obrażał ich, czerpiąc z tego przyjemność. Często starał się doprowadzić innych do gniewu i rozpaczy. Nie zastanawiał się nad konsekwencjami swoich działań.

Irytek był bardzo niezależny. Nie uznawał nad sobą żadnej władzy i często nie słuchał nawet nauczycieli w Hogwarcie, chociaż okazywał im pewien szacunek. Bał się tylko Krwawego Barona i spełniał jego polecenia, ale czuł też respekt przed Albusem Dumbledore'em. Poltergeist traktował uczniów jedynie jako ofiary swoich żartów i tylko raz posłuchał się Freda i George'a Weasleyów, którzy uciekając ze szkoły polecili dręczyć Dolores Umbridge — tymczasową dyrektorkę Hogwartu. Irytek często przygotowywał dowcipy, chociaż zwykle były one mało wyszukane, a czasami niebezpieczne. Liczyła się dla niego tylko zabawa.

Poltergeist lubił układać piosenki, zwykle obraźliwe, i wyśpiewywać je na cały głos. Nie miał oporów przed podsłuchiwaniem innych i rozgadywaniem ich sekretów. Gdy wpadał w złość niszczył wszystko co wpadło mu w ręce i czynił spustoszenie w okolicy. Irytek używał wulgarnych i sprośnych słów, a także wypisywał je w różnych miejscach. Często śmiał się złośliwie, szczególnie gdy udał mu się jakiś dowcip.

Pomimo licznych wad, Irytek był lojalny wobec szkoły. Udowodnił to, walcząc w jej obronie podczas bitwy o Hogwart. Nie popierał Voldemorta i cieszył się, kiedy poniósł on klęskę i zginął. Świętował razem z innymi zwycięstwo nad śmierciożercami.

Relacje

Z Fredem i George'em Weasleyami

Fred i George Weasley'owie
„Irytku, zrób jej piekło w naszym imieniu”
Fred Weasley do Irytka podczas ucieczki ze szkoły[źródło]

Irytek nigdy nie okazywał bliźniakom szacunku i nie przepuścił okazji, aby zrobić im psikusa. Czasami Weasleyom udawało się namówić go do pomocy w zrobieniu jakiegoś dowcipu, ale była to rzadkość. Wszystkich mieszkańców Hogwartu zadziwiła postawa Irytka, kiedy w 1996 roku poltergeist zasalutował uciekającym bliźniakom. Fred poprosił go o zrobienie "piekła" Dolores Umbridge, z czego duszek się wywiązał, siejąc zamęt w szkole.

Z Argusem Filchem

Filch
„Co, nie uskarżałeś się na niego [Irytka] przez ćwierć stulecia? Idź i sprowadź go tutaj natychmiast!”
Minerwa McGonagall do Argusa Filcha[źródło]

Argus Filch przez dwadzieścia pięć lat toczył wojnę z Irytkiem. Aby rozzłościć woźnego, duch zamykał w zbrojach Panią Norris — kota Filcha. Z ochotą przystał na propozycję Prawie Bezgłowego Nicka i roztrzaskał komodę tuż nad biurem woźnego. Powiększał także bałagan i niszczył wiele przedmiotów, dodając woźnemu dużo pracy. Z kolei Filch sporządzał raporty o działaniach poltergeista i starał się, aby Ministerstwo Magii usunęło go ze szkoły. Prawie mu się to udało — kiedy dyrektorką została Dolores Umbridge prosiła Ministra Magii, żeby podpisał odpowiednie zarządzenie. Możliwe jest, że kontynuowali swoją wojnę po bitwie o Hogwart.

Z Krwawym Baronem

Krwawy baron

Krwawy Baron był jedyną osobą w Hogwarcie, której bał się Irytek. Percy Weasley mówił, że poltergeist słuchał tylko ducha Slytherinu. Nie wiadomo, czym Baron zasłużył sobie taki szacunek u Irytka. Podczas pierwszego roku w Hogwarcie Harry Potter naśladował głos Krwawego Barona, aby móc spokojnie chodzić po szkole bez towarzystwa złośliwego Irytka. Nauczyciele i uczniowie często straszyli poltergeista, że pójdą po Krwawego Barona, co czasami pozwalało im zapanować nad duszkiem.

Z Dolores Umbridge

Dolores Umbridge

Po tym, jak Fred i George Weasleyowie nakazali Irytkowi zrobić piekło Dolores Umbridge, poltergeist robił wszystko aby utrudnić jej życie. Siał spustoszenie w całej szkole, a czasami latał za dyrektorką i gdy próbowała się odezwać strzelał z gumy do żucia. Z kolei Umbridge popierała postulat Filcha i dążyła do usunięcia Irytka z Hogwartu, a nawet prosiła Ministra Magii o wydanie takiego zarządzenia. Poltergeist nie miał do niej ani trochę szacunku i kiedy opuszczała szkołę, to gonił za nią, okładając ją laską i skarpetą wypełnioną kredą.

Z Albusem Dumbledore'em

Albus dumbledore

Pomimo że Irytek nikomu za bardzo nie okazywał szacunku, to jednak czuł respekt przed Albusem Dumbledore'em. Spełniał jego polecenia, a nawet powstrzymywał się od wygłupów w jego obecności. Z kolei dyrektor tolerował poltergeista w szkole i nie starał się go usunąć z Hogwartu, pomimo ciągłych skarg Argusa Filcha.

Z Harrym Potterem

Harry4444

Szablon:Dialog a-b-a

Tak jak wszystkim uczniom, tak również Harry'emu, Irytek uwielbiał płatać dowcipy. Często śpiewał o nim obraźliwe piosenki i rozsiewał plotki na jego temat. Dla Pottera poltergeist bardzo często był przeszkodą w poruszaniu się po zamku, szczególnie w nocy. Harry zazwyczaj starał się go unikać i chować przed nim, aby nie zostać wykrytym. Kiedy dochodziło do spotkania czasami udawało mu się przepędzić Irytka, na przykład używając zaklęcia Jęzlep lub udając Krwawego Barona, jednak zazwyczaj poltergeistowi udawało się go zdenerwować, po czym zachwycony odlatywał. Pomimo napiętych stosunków po bitwie o Hogwart duszek śpiewał piosenkę w której chwalił Harry'ego za pokonanie Voldemorta.

Z uczniami i nauczycielami Hogwartu

Irytek często dokuczał uczniom. Z początkiem każdego roku szkolnego dawał się we znaki szczególnie pierwszorocznym, kiedy to wysypywał im zawartość koszy na śmieci na głowy, rzucał kredą lub znienacka łapał za nosy, krzycząc: "Mam twój nochal!". Nie dość, że nie pomagał im w znajdowaniu właściwej drogi, to dodatkowo zamykał drzwi na klucz lub zakładał pułapki, utrudniając wszystkim poruszanie się po zamku. Nie oszczędzał też starszych uczniów, którym płatał najróżniejsze dowcipy, obrażał ich i starał się rozzłościć. Większość uczniów bała się Irytka i starała się go unikać wiedząc, że ze spotkania z nim nie wynika nic dobrego. Poltergeist nie słuchał nawet prefektów, którzy próbowali go uspokoić i zazwyczaj ignorował ich polecenia.

Nauczyciele starali się wpłynąć na Irytka, szczególnie gdy za bardzo rozrabiał. Poltergeist okazywał im pewien szacunek i czasami wykonywał ich rozkazy, ale niekiedy dokuczał im i obrażał ich. Pokazał to swoim zachowaniem wobec Remusa Lupina oraz w 1996 roku, kiedy dyrektorem została Dolores Umbridge.

Etymologia

Imię Irytka pochodzi od angielskiego słowa peeve, które oznacza irytować, rozdrażniać[3].

Za kulisami

Irytek film

Szkic koncepcyjny do filmu

Ciekawostki

  • W jednym z wywiadów J.K. Rowling tak powiedziała o poltergeiście: "Irytka można porównać do źle działającej instalacji w bardzo starym budynku, a zważywszy, że Dumbledore jest znacznie lepszy w naprawach niż większość ludzi, może sprawić, że Irytek będzie „działać” lepiej przez parę tygodni, ale w końcu i tak zacznie „przeciekać” na nowo. Ale czy naprawdę byście chcieli żeby Irytek zniknął? Tak uczciwie?"[5].
  • Jedną z rad, jakich udzielił Harry Potter swojemu synowi, Albusowi, na peronie 9¾ było, żeby nie zadawał się w szkole z Irytkiem.

Występowanie

Lego Irytek

Irytek jako figurka LEGO

Przypisy

  1. Błąd rozszerzenia cite: Błąd w składni znacznika <ref>; brak tekstu w przypisie o nazwie Pottermore
  2. Harry Potter i Książe Półkrwi, Skrzacie ogony
  3. Harry Potter i Kamień Filozoficzny, Kilka słów od tłumacza
  4. LeakyNews - MegaCon Q&A with James & Oliver Phelps
  5. xxhogwartxx