Zawładnięcie

Tytuł tej strony bądź zwroty w niej zawarte są przetłumaczone przez fanów, dlatego nie jest to wersja oficjalna.

Zawładnięcie (ang. Possession) — zdolność Lorda Voldemorta polegająca na opanowywaniu umysłów swoich ofiar – oddziałując na pojedyncze osoby i całe rzesze ludzkie, której celem było podbicie i unicestwienie obecnego świata czarodziejów, a go samego uczynienie najpotężniejszym magiem w dziejach. W mniejszym wymiarze dokonywał tego wielokrotnie za pomocą legilimencji, w której był mistrzem. Zawładnięcie umysłami ludzi ma silny związek z charyzmą i cechami przywódczymi pewnej osoby oraz wielkimi umiejętnościami magicznymi danego czarodzieja lub czarownicy. Często wiąże się to z całkowitym oddaniem i pełnym poświęceniem ze strony jego wyznawców.

Szersze znaczenie

„Już nie żyjesz Harry, za chwilę Cię zniszczę, a po tym spektaklu nikt już nigdy więcej nie podważy mej siły”

— Lord Voldemort do Harry'ego Pottera na cmentarzu w Little Hangleton^[źródło]

Zawładnięcie ma związek z charyzmą danej osoby – często wiąże się z fanatycznym oddaniem tej osobie, co ma cechy pełnego poświęcenia i bezkrytycyzmu dla wielbionej osoby. Lord Voldemort głoszonymi przez siebie ideałami zawładnął wyobraźnią wielu swoich zwolenników, którzy się do niego później przyłączyli. Przykładem ślepo w niego zapatrzonej osoby jest Bellatriks Lestrange – mająca obsesję na punkcie czystości krwi. Była gotowa na wszystko dla swego Pana, którego czciła jak bóstwo, a wszelka krytyka jego osoby spotykała się z jej agresywną reakcją w stronę krytykujących. Należy też dodać, że Voldemort był w młodości bardzo przystojny, uczył jej czarnej magii i uczynił z niej bardzo groźną (pozbawioną skrupułów) i wybitną czarownicą. J.K. Rowling przyznała, że Bella była w nim zakochana (darzyła bezwarunkową miłością). Umiała wyzwolić się nawet spod wpływu zaklęcia Cruciatus. W Departamencie Tajemnic Bellatriks Lestrange określa Harry'ego Pottera mieszańcem (był czarodziejem półkrwi – miał matkę z rodziny mugoli), na co ten odpowiada jej, że Voldemort widocznie zataił przed nią prawdę o swym pochodzeniu, bo jego ojciec był mugolem. Bellatriks ślepo zapatrzona w Voldemorta, nie potrafi w to uwierzyć – reaguje histerią. Innym przykładem ślepo zapatrzonego w niego czarodzieja, jest Bartemiusz Crouch Junior, który nawet po zdemaskowaniu go za pomocą Veritaserum i odkryciu jego mrocznego znaku na przedramieniu, wypowiadał się o Voldemorcie z uwielbieniem: „przywitają mnie w Azkabanie jak bohatera”, nie wyparł się poglądów swego Pana do końca.

Voldemort i śmierciożercy w Dworze Malfoyów

Legilimencja – to zdolność umożliwiająca sprawdzenie, czy ktoś mówi prawdę, czy kłamie. Umożliwiała ona opanowywanie umysłów swych ofiar i doprowadzanie ich w ten sposób do śmierci – była domeną Voldemorta. Ale stanowi ona jedynie część predyspozycji, które umożliwiają zawładnięcie umysłami pojedynczych osób czy mas.

Zawładnięcie jest pojęciem szerszym i odnosi się do świadomości zbiorowej – inaczej mówiąc do oddziaływania swą osobą na całe środowisko czarodziejów i czarownic: np. budzenie przez Voldemorta powszechnej grozy (świat czarodziejów) lub powszechnego uwielbienia (śmierciożercy).

Zawładniecie umysłami mas Voldemort uzyskał zarówno dzięki swym wielkim zdolnościom czarnomagicznym, jak i przerażeniem (powszechną histerią), które wywoływał. W społeczeństwie czarodziejów mawiano, że nikt nie przeżył spotkania z Voldemortem, a strach przed nim był do tego stopnia paranoiczny, że bano wypowiadać się jego imię. Używano w tym celu eufemizmów: „Ten, którego imienia nie wolno wymawiać”, „Sam wiesz kto”. Czarodzieje, którzy nie ulegali jego charyzmie, musieli zmierzyć się ze strachem, jaki wywoływała zła sława tego największego czarnoksiężnika. Popularność Harry'ego Pottera (chłopca, który przeżył) wzięła się właśnie stąd, że był on jednym z nielicznych, który oparł się mocy Czarnego Pana i przeżył. Charyzma i głoszone przez Voldemorta poglądy (które w swej istocie były sprzeczne) zostały pierwszy raz podważone w chwili, gdy zaklęcie uśmiercające odbiło się od Harry'ego w Dolinie Godryka (Noc Duchów w 1981 r.) i zniszczyło ciało Voldemorta. Na wieść o klęsce Voldemorta, wielu jego wyznawców – śmierciożerców odwróciło się od niego. Część z nich (jak Bellatriks, Bartemiusz Crouch Junior) trafiła do Azkabanu i została uwięziona.

Lilly oddająca życie za Harry'ego

Voldemort zatajał swoje mugolskie pochodzenie (po ojcu), podkreślał za to swój związek z Salazarem Slytherinem (po matce) – swym wielkim przodkiem: Dziedzic Slytherina (otwarcie Komnaty Tajemnic), Nagini (wąż – symbol Slytherina), horkruks z medalionu Salazara Slytherina i przedmiotów – symboli założycieli pozostałych domów Hogwartu (poza mieczem Gryffindora), miał dar mówienia językiem węży.

Przykłady

• W roku szkolnym 1991-1992, Kwiryniusz Quirrell został nauczycielem Obrony przed czarną magią. Quirrell wcześniej udał się do Albanii, w celu odnalezienia Riddle'a. Tam, najprawdopodobniej Voldemort opanował jego ciało (dotąd żerował na ciałach węży i zwierząt), by powrócić do Hogwartu i odzyskać dawną potęgę. Quirrell był przykładem ślepo oddanego sługi Voldemorta. W decydującym momencie walki o Kamień Filozoficzny, na jego drodze stanął Harry. Voldemort rozkazał Quirrellowi: „Zabierz mu kamień”,„Zabij” i Quirrell z pewnością zrobiłby to, gdyby Harry'ego nie chroniła matczyna miłość. Dzięki nieznanej Quirrellowi i Voldemortowi sile miłości, Harry ocalił życie, a pod wpływem dotyku chłopca, ciało Quirrella rozpadło się (Voldemort w swej bezcielesnej postaci musiał uciekać).

  

• W roku szkolnym 1992–1993 dziennik Toma Riddle'a przejął kontrolę nad Ginny Weasley (Harry Potter i Komnata Tajemnic), tak że dziewczynka traciła świadomość. Na jego polecenie ponownie otworzyła Komnatę Tajemnic. W Dzienniku Toma Riddle'a była ukryta cząstka jego duszy – był jego horkruksem. Dziennik przejął kontrolę nad dziewczyną do tego stopnia, że traciła ona świadomość (nie pamiętała, co robi) i ślepo wykonywała jego polecenia.

• W roku szkolnym 1995–1996 (Harry Potter i Zakon Feniksa) Lord Voldemort opanował umysł Harry'ego Pottera za pomocą legilimencji – wywołał torturujące go wizje. Skutkiem opanowania umysłu jest przejęcie całkowitej kontroli nad ofiarą, która wolała śmierć od przerażających wizji pojawiających się w ich głowie.

• 2 maja 1998 roku (Harry Potter i Insygnia Śmierci), podczas bitwy o Hogwart, Voldemort przemawia w myślach do obrońców szkoły – nauczycieli i uczniów. Wywołuje masowy strach i lęk, który ma doprowadzić do wydania mu Harry'ego Pottera. Jest to przykład bezpośredniego oddziaływania na większą liczbę osób. Możliwe, że dzięki legilimencji.

Ślepe oddanie, a świadomy wybór

„ Dumbledore: Odebrać ci życie? Nie, to dla mnie za mało.
Voldemort: Nie ma nic gorszego od śmierci, Dumbledore!
Dumbledore: Mylisz się (...) ale twoja niezdolność zrozumienia, że są rzeczy o wiele gorsze od śmierci, zawsze była twoją największą słabością...”

— dialog między Dumbledore'em, a Voldemortem w atrium Ministerstwa Magii^[źródło]

Zakon Feniksa – tajna organizacja powołana do walki ze śmierciożercami

Zawładnięcie umysłami innych, nie jest określeniem wyłącznie negatywnym. Dotyczy wyznawania ideałów, które uosabia dany przywódca i potrafi przekonać innych do wyznawania tych poglądów i ich obrony, nawet za cenę własnego życia (Bellatriks Lestrange). Albus Dumbledore był jedynym czarodziejem, którego Voldemort zawsze się obawiał – tym, którego zawsze się bał. Dyrektor Hogwartu także posiadał charyzmę i wielkie zdolności magiczne oraz potrafił zgromadzić wokół siebie grupę osób, która broniła ideałów pokoju i ładu w świecie czarodziejów. W tym celu powołał do życia tajną organizację: Zakon Feniksa. Należało do niej wielu czarodziejów i czarownic podzielających te poglądy, gotowych oddać swoje życie w walce ze śmierciożercami. Do Voldemorta przyłączali się czarodzieje z różnych motywów: Bellatriks ze względu na kult czystości krwi, Malfoyowie w nadziei odzyskania swej dawnej pozycji w społeczeństwie czarodziejów, Rookwood – szpieg z Ministerstwa Magii, posiadający wiele cennych informacji. Rzuca się w oczy, że jego wyznawcy byli mu fanatycznie oddani i bezkrytyczni (był w połowie mugolem) wobec wielu jego czynów. Służyli mu na śmierć i życie – jak Bartemiusz Crouch Junior (Harry Potter i Czara Ognia) – używając wymyślnych tortur i zabijając bez skrupułów. Ich uwielbienie do Czarnego Pana, często wiązało się ze strachem przed nim (patrz: Glizdogon) – ten, kto go zawiódł, często tracił życie. Ale zdarzały się też przykłady osób, które po początkowej fascynacji Czarnym Panem, później walczyły z nim, dążąc do jego unicestwienia (Regulus Black – wykradł medalion-horkruks z jaskini) oraz Severus Snape. Ten ostatni z powodu swojej miłości do Lily Potter, przeszedł na stronę Zakonu Feniksa, by chronić ją, a potem jej syna Harry'ego.

Problem wilkołaków

Warto zwrócić uwagę na fakt, że zarówno wilkołaki i olbrzymy chciały przyłączyć się do Voldemorta, ponieważ ich egzystencja została zmarginalizowana, żyli oni z dala od społeczności czarodziejów, nie akceptującej ich odmienności (wilkołaków otwarcie nienawidzono). Dla nich – zwłaszcza wilkołaków – rewolucja i obalenie dotychczasowego porządku przez Voldemorta, wiązało się z tym, że ich pozycja w świecie czarodziejów byłaby lepsza. Ukazuje to słabość istniejącego dotąd świata i systemu społecznego, w którym istoty odmienne musiały żyć w ukryciu i bez akceptacji społeczeństwa (Remus Lupin nie przyznawał się otwarcie do wilkołactwa – ale jednak mógł żyć w społeczeństwie). Ministerstwo Magii stworzyło dekret, w którym wilkołaki miały być w imię prawa izolowane od społeczeństwa w noc przemiany (dla „ich własnego dobra”). Poniżało to te istoty i żyły one w dzikich skupiskach z dala od czarodziejów. Fenrir Greyback mścił się na czarodziejach właśnie za to, że skazywali go na niesprawiedliwą egzystencję. Można więc motywy wilkołaków przyłączenia do Voldemorta uznać w pewnym stopniu za uzasadnione – traktowano ich jak istoty gorszego gatunku. Remus Lupin jako wilkołak był jednak zaakceptowany przez swoich przyjaciół ze szkoły. Dumbledore umożliwił mu naukę w Hogwarcie wiedząc o jego likantropii – jego odmienność nie wykluczyła go ze społeczeństwa.

Ten, którego Voldemort zawsze się bał – Albus Dumbledore

Ciekawostki

• Częste porównania Lorda Voldemorta do Hitlera wiążą się z jego zdolnością opanowania wyobraźni mas i ich ślepej wiary w słuszność głoszonych przez niego poglądów. Hitler stworzył ideologię „rasy panów” i „podludzi”, a jego wyznawcy byli gotowi umrzeć za swego wodza na wojnie. Hitler, podobnie jak Voldemort miał ogromną charyzmę (Fuhrer znaczy przewodnik) i potrafił nią zarazić tych czarodziejów, którzy mieli nadzieję na oczyszczenie ich społeczności z mugoli (idea czystej krwi - czarodziejów lepszych z racji swej tradycji i korzeni) i byli ludźmi pełnymi kompleksów (Quirell). Magiczne zdolności Voldemorta – wiedza i posługiwanie się czarną magią, jego zdolność latania bez miotły, wyjątkowa inteligencja i przebiegłość, czyniły z niego istotę na wpół boską. Hitler umacniał swą władzę za pomocą terroru i strachu. Podobnie czynili śmierciożercy, w których szeregach służyli szmalcownicy. Naziści także przypisywali sobie boskie cechy – lepsze pochodzenie, a zwłaszcza prymat ideału aryjskiej urody: wysokiego smukłego blondyna, do którego Hitler nie pasował. W młodości pragnął zostać malarzem (wrażliwy). Przypuszcza się, że miał żydowskie korzenie (możliwe, że sam nie był tego świadom). Mimo to, nie przeszkodziło mu to w masowym mordowaniu Żydów (i przedstawicieli innych nacji) w imię ideologii nazistowskiej. Horkruksy Voldemorta podkreślały jego związek z wielkimi przodkami. Zatajał jednak wstydliwy wg niego fakt mugolskiego pochodzenia (po ojcu). Hitler także stworzył mitycznych przodków – aryjczyków, mimo że był Austriakiem z mieszczańskiej rodziny. By podkreślić swą wyższość rasową, w III Rzeszy wymyślono rzekomo gorszą rasę podludzi (Słowian, Żydów, Cyganów), których mordowano w obozach zagłady. W czasie panowania Voldemorta (także w Ministerstwie Magii), podobny kształt przybrał stosunek do mugoli: mordowano ich jak niższy gatunek, przypisując im brak inteligencji i zdolności magicznych (po przykładzie Hermiony widać, że nie była to prawda).
• Hitler (podobnie jak Voldemort) przykładał dużą wagę do przepowiedni i horoskopów – przed objęciem władzy, zwrócił się do znanego jasnowidza-astrologa Hannusena, o przepowiedzenie mu czy obejmie władzę w Niemczech na początku lat 30 XX wieku (już raz mu się to nie udało – pucz w Monachium w 1923 r.). Hannusen został później zabity na polecenie Hitlera. Przykład ten pokazuje jednak, że Hitler miał skłonność do wiedzy tajemnej i horoskopów. Podobnie jak jego bliski współpracownik Rudolf Hess, który pod wpływem horoskopu udał się w 1941 roku w samotny lot do Wielkiej Brytanii (kraju, z którym Niemcy były wówczas w stanie wojny), wierząc, że jest tym, który zaprowadzi pokój – poleciał negocjować. Jak tylko wylądował, został pojmany przez Brytyjczyków. Voldemort po wysłuchaniu tylko części przepowiedni (tzw. Pierwsza przepowiednia Sybilli Trelawney), której treść w 1981 roku przekazał mu Snape, postanowił zabić jedno z dzieci urodzonych 31 lipca. Był to Harry Potter. Ale dziecka nie udało mu się unicestwić, bo jego mama oddała za niego życie. Voldemort w 1996 roku, próbował poznać pełną treść przepowiedni, ponieważ nie rozumiał siły, która powstrzymała go w 1981 roku i doprowadziła do jego upadku. Fragment przepowiedni, którego wówczas nie poznał, mówił: „Czarny Pan naznaczy go na równego sobie, a będzie miał on moc, jakiej Czarny Pan nie zna”. Przepowiednia ta potwierdziła się. Podobnie było z Hitlerem, któremu Hannusen przepowiedział pomyślny los. Na ile Hitler podejmował decyzje pod wpływem astrologa i jego wyliczeń, trudno określić. Istniała plotka dotycząca korzenia mandragory, który miał odmienić los Hitlera. Niedługo potem Hitler na czele partii NSDAP doszedł legalnie do władzy, wygrywając wybory w 1933 roku.

pojedynek Voldemorta i Dumbledore'a

Zobacz też

• Legilimencja
• Oklumencja
• Śmierciożercy
• Lord Voldemort
• Bellatriks Lestrange
• Regulus Black
• Severus Snape
• Dziennik Toma Riddle'a
• Pierwsza przepowiednia Sybilli Trelawney
• Likantropia

Występowanie

• Harry Potter i Komnata Tajemnic (książka) (Pierwsze wystąpienie)
• Harry Potter i Komnata Tajemnic (film)
• Harry Potter i Zakon Feniksa (książka)
• Harry Potter i Zakon Feniksa (film)
• Harry Potter i Insygnia Śmierci (książka)
• Harry Potter i Insygnia Śmierci: część druga (film)